حدود ۳۶۰ میلیون نفر در آخرین روز انتخابات پارلمان اروپا در ۲۱ کشور پای صندوقهای رای رفتهاند، از جمله در آلمان، فرانسه، اسپانیا و لهستان.
این انتخابات چهار روزه از پنجشنبه در هلند شروع شد و رایگیری در شش کشور پایان یافته است.
بر اساس نظرسنجیها، احزاب بزرگ و طرفدار اتحادیه اروپا اکثریت خود را حفظ خواهند کرد اما جریانها و احزاب راستگرا و ملیگرا کرسیهای بیشتری را در این پارلمان ۷۲۰ نفره به دست خواهند آورد.
این نخستین انتخابات پارلمان اروپا پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپاست.
پل کربی خبرنگار بیبیسی در بروکسل میگوید انتخابات در حالی برگزار میشود که قاره اروپا با گرایشهای فزاینده به سمت ملیگرایی و تفرقه سیاسی مواجه است.
در دوره منتهی به رایگیری حوادث خشونتآمیزی رخ داد، از جمله حمله به مِته فردریکسن نخستوزیر دانمارک که گفته شد انگیزه سیاسی در آن دخیل نبود. بر اثر این حمله، مِته فردریکسن از ناحیه گردن آسیب دید و فعالیتهای انتخاباتی را متوقف کرد.
سه حزب راست افراطی جملگی به کسب بیشترین کرسیها در سطح ملی چشم دوختهاند.
انتظار میرود اولین پیشبینیها از نتایج اواخر روز یکشنبه (۹ ژوئن) اعلام شود.
حزب «اجتماع ملی» فرانسه، «برادران ایتالیا» و «حزب آزادی» اتریش در نظرسنجیها پیشتاز هستند.
در بلژیک هم به نظر میرسد حزب جداییطلب و ضدمهاجرت ولامس بلانگ پیشتاز است.
رای گیری در برخی از کشورهای اتحادیه اروپا در روزهای پنجشبنه و جمعه و شنبه آغاز شد، اما اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا در روز یکشنبه رای میدهند.
پارلمان اروپا رابط مستقیم میان اروپاییها و نهادهای اتحادیه اروپا است.
رای دادن نوجوانان ۱۶ ساله
نوجوانان ۱۶ و ۱۷ ساله میتوانند برای اولین بار در آلمان و بلژیک رای دهند و میزان رای جوانان اروپا را افزایش دهند. جوانان در اتریش و مالت مدتی است که میتوانند از ۱۶ سالگی رای بدهند و یونانیها میتوانند از سن ۱۷ سالگی رای دهند.
تنها در آلمان از میان حدود پنج میلیون نفری که برای اولین بار رای میدهند، حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نوجوان ۱۶ و ۱۷ ساله هستند، بنابراین آنها میتوانند باعث تفاوتی قابل توجه در نتیجه انتخابات شوند.
حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (ایافدی) مدعی موفقیت به خصوص در جذب مردان جوان از طریق کارزارهایی در رسانههای اجتماعی مثل «تیک تاک» شده است.
بلژیکیها علاوه بر انتخابات پارلمان اروپا همچنین در انتخابات فدرال و منطقهای رای میدهند. رای دادن در بلژیک اجباری است، اما شور و شوق کمی در میان جوانان بلژیکی قبل از رایگیری در شهر آلست وجود داشت.
حزب «ولامس بلانگ» قبلا در آنجا پیروز شده است، اما تاکنون هیچ حزب دیگری مایل به همکاری با آن نیست. یک زن جوان به نام سیمونا گفت که جوانان به ویژه موضع ضدمهاجرتی این حزب را دوست دارند: «این جوانان سیاستهای این حزب در مورد افرادی که از خارج به اینجا میآیند را میپسندند.»
بسیاری از رایدهندگان جوان شهر که بیبیسی از آنها سوال کرد، گفتند که هنوز تصمیم نگرفتهاند چگونه در سطح اروپایی یا ملی رای خواهند داد.
رایدهندگان هلندی روز پنجشنبه پای صندوقهای رای رفتند و نظرسنجی از کسانی که پای صندوق رفتهاند نشان میدهد که حزب راست افراطی «برای آزادی» به رهبری خیرت ویلدرس اندکی از ائتلاف چپ-سبز عقب است. نتایج در هلند تا عصر یکشنبه مشخص نخواهد شد.
اولویتهای رایدهندگان اروپایی از زمان آخرین رایگیری در سال ۲۰۱۹ به طور چشمگیری تغییر کرده است، به طوری که حمله روسیه به اوکراین و هزینههای زندگی در حال حاضر در ذهن مردم در اولویت است. مهاجرت، سلامت و اقتصاد هم اهمیت کلیدی دارند. رایدهندگان بریتانیایی آخرین بار پنج سال پیش در این انتخابات رای دادند که قبل از برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) بود.
اورزولا فون درلاین که در پنج سال گذشته رئیس کمیسیون اروپا بوده و برای یک دوره دیگر مبارزات انتخاباتی را آغاز کرده است، میگوید: «ما خواهان اروپایی هستیم که بتواند از خود دفاع کند.»
این انتخابات همچنین نقش مهمی در تعیین این موضوع خواهد داشت که چه کسی دستگاه اجرایی اتحادیه اروپا را اداره خواهد کرد.
اما مسائل ملی هم به اندازه سیاست اروپا بر گرایش رایدهندگان در انتخابات اثر میگذارد. برای مثال نظرسنجیهای خروجی در هلند نشان داده است برای ۴۸ درصد از رایدهندگان هر دو به یک اندازه مهم هستند.
بزرگترین رقابت روز یکشنبه در آلمان اتفاق میافتد، کشوری که ۹۶ نماینده را به پارلمان اروپا میفرستد. پارلمان اروپا ۷۲۰ کرسی دارد.
انتظار زیادی میرود حزب راست میانه خانم فون درلاین، «سیدییو/سیاسیو»، در آلمان پیروز شود. اما شدیدترین رقابت برای کسب مقام دوم است. حزب سوسیال دموکرات به رهبری صدراعظم اولاف شولتس با چالشی از سوی شریک ائتلافیاش، سبزها، و همچنین حزب مخالف «ایافدی» روبروست.
خشونت در دوره منتهی به انتخابات
چندین کشور اتحادیه اروپا در آستانه رایگیری شاهد حملات خشونتآمیز بودهاند و در آلمان سیاستمداران و دستاندرکاران کارزارهای انتخاباتی هدف قرار گرفتهاند.
در شهر درسدن در شرق آلمان، ماتیاس ایکه نامزد سوسیال دموکرات در حمله نوجوانان به شدت آسیب دید و یک فعال سبز مورد حمله قرار گرفت، در حالی که در برلین یک وزیر سابق از ناحیه سر ضربه خورد.
نانسی فایزر، وزیر کشور آلمان، نسبت به بُعد جدیدی از خشونتهای ضددموکراتیک هشدار داده و گفته است که قوانین و قانون اساسی آلمان «باید حفاظت از نیروهای دموکراتیک در کشور را افزایش دهد و چنین خواهد کرد».
روبرت فیتسو، نخستوزیر اسلواکی، ماه گذشته هنگام ملاقات با هوادارانش به ضرب گلوله زخمی شد و نزدیک بود جان خود را از دست بدهد.
آقای فیتسو از آن زمان خشم خود را متوجه مخالفان سیاسی خود کرده است که تلاشی آشکار برای افزایش حمایت از حزب چپ پوپولیستی خود «سمِر» (به معنی هدایت و ساماندهی) است.
مته فردریکسن، نخستوزیر سوسیال دموکرات دانمارک، روز جمعه توسط یک مرد هل داده شد به طوری که زمین خورد و هرچند انگیزه سیاسی آشکاری وجود نداشت، او مجبور به توقف مبارزات انتخاباتی شد.
رقابتهایی در فرانسه و مجارستان که ارزش توجه دارد
در فرانسه حزب «اجتماع ملی» مارین لوپن امیدوار است که سهم خود را در پارلمان اروپا افزایش دهد. فرانسه صاحب ۸۱ کرسی در این نهاد است.
نظرسنجیها هم حاکی از پیشتازی چشمگیر حزب او نسبت به حزب «تجدید» رئیسجمهور امانوئل مکرون و سوسیالیستها به رهبری رافائل گلوکسمن است.
جاذبه بزرگ «اجتماع ملی»، رهبر ۲۸ ساله آن به نام جردن باردلا بوده که کمپین اروپایی حزب را رهبری کرده است.
دولت به اندازهای آقای باردلا را جدی گرفته است که نخستوزیر گابریل آتال در یک مناظره تک به تک با او شرکت کرد و به روابط نزدیک این حزب با کرملین تاخت.
در صدر فهرست نامزدهای حزب آقای مکرون در این انتخابات والری آیر قرار دارد که سیاستمداری کمتر شناخته شده در مقایسه با جردن باردلا است.
در همین حال در مجارستان، حزب «فیدِس» ویکتور اوربان با یکی از بزرگترین چالشهای خود تا به امروز روبروست. پیتر ماگیار و حزب راست میانه جدیدش «تیسا» سرمنشاء این تهدید برای نخست وزیر و حزب او هستند.
گرچه رقابتهای ملی مهم هستند، قدرت واقعی در پارلمان اروپا از گروههایی نشات میگیرد که حاصل ائتلاف احزاب از کشورهای مختلف هستند. و اینجاست که گروه راست میانه «حزب مردم اروپایی» متشکل از احزاب محافظهکار از سراسر اتحادیه اروپا امید اصلی برای حفظ موقعیت به عنوان بزرگترین نیروی سیاسی در این نهاد با ۷۲۰ کرسی است.
چپ میانه احزاب کمی در قدرت دارد، اما همچنان انتظار میرود که در رتبه دوم قرار گیرد.
در نهایت انتظار میرود دو گروه راستگرا – که چندین حزب راست افراطی را در دل خود جای دادهاند – باشند که سهم خود را افزایش دهند.
حزب جورجیا ملونی به نام «برادران ایتالیا» در کنار «بُکس» اسپانیا و «دموکراتها» سوئد بخشی از گروه «محافظهکاران و رفرمگرایان اروپایی» است، در حالی که «اجتماع ملی» فرانسه در کنار «لیگ ایتالیا» و «حزب آزادی» اتریش بخشی از «هویت و دموکراسی» هستند.
این سوال پیش میآید که آیا آنها آماده همکاری با یکدیگر هستند یا ممکن است زمینه مشترکی با راست میانه پیدا کنند.
بازندههای بزرگ در این رقابت میتوانند میانهگراها باشند که شامل «تجدید» فرانسه و سبزها میشود. همانطور که یکی از فعالان سبز در بروکسل در شب رایگیری گفت: «همه چیز به سمت راست حرکت کرده است.»