«وقتی اسم مادرتون میاد، اولین چیزی که به ذهن‌تون می‌رسه چیه؟»
علی: «همیشه زن بسیار مهربان و آدم بسیار انسانیه».
کیانا: «من فقط موهاشو… چیزی یادم نمیاد. ببخشید».
یک فایل صوتی به طور اختصاصی به دست بی‌بی‌سی فارسی رسیده که در آن نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی و برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ خطاب به فرزندانش تولد آنها را تبریک گفته و آرزو کرده روزی برسد که هیچ مادر و فرزندی از هم جدا نباشند.
- اسپانسر -
این دوقلوهای ۱۷ ساله، هشت سال پیش ایران را ترک کردند تا با پدرشان تقی رحمانی، فعال سیاسی در پاریس زندگی کنند. از آن زمان تا امروز آنها مادرشان را ندیده‌اند و حدود یک سال و نیم از آخرین تماس تلفنی آنها با نرگس محمدی می‌گذرد.
خانم محمدی در بخشی از این پیام صوتی به فرزندانش گفته برای نهمین سال پیاپی نمی‌تواند برای جشن تولدشان کنار آنها باشد، اما در کنار دوستان و همبندی‌هایش شمعی را به یاد آنها فوت می‌کند و آرزو می‌کند روزی برسد که «هیچ مادری بدون بچه و هیچ بچه‌ای بدون مادرش نماند، و مطمئنا آن روز، روز باشکوهی خواهد بود، روز انسانیت خواهد بود. روز صلح خواهد بود. و آن روز برای ما سه نفر روز پیروزی است».
علی رحمانی پس از شنیدن این پیام گفت به شدت متاثر شده و بسیار به مادرش افتخار می‌کند، زیرا «این نشان میدهد که او عوض نشده و هنوز حتی بیش از گذشته مصمم است، و همچنان به مسیرش ادامه میدهد».
«واقعیت این است که ما هر روز به مامان فکر می‌کنیم. هر روز، همیشه، هر زمان، هر ثانیه. ما این را قبول کردیم. درک کردیم. برای اینکه می‌دانیم که کارهایی که مادر من امروز انجام میدهد، در واقع برای کشورش است و برای من و کیانا. تا کیانا حقوقش در ایران شبیه من باشد. در واقع این سال‌ها را قربانی می‌کنیم تا سال‌های بهتری پیش رو داشته باشیم».
کیانا هم در واکنش گفت اگرچه جدایی سخت است، اما تحمل این سال‌ها «برای رسیدن به آینده‌ای بهتر» ارزش دوری از مادر را دارد.
Iranian Television of Canada
نرگس محمدی روز ششم اکتبر از سوی کمیته صلح نوبل «برای مبارزه علیه سرکوب زنان در ایران» به عنوان برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۲۳ معرفی شد.
چندی بعد خانم محمدی که از بیماری قلبی رنج می‌برد، در پی چندین بار ممانعت مسئولان زندان از اعزام او به بیمارستان به دلیل خودداری از پوشیدن حجاب اجباری، بار دیگر خبرساز شد.
تقی رحمانی، همسر نرگس محمدی در واکنش به تصمیم مسئولان قضایی در ایران، طی بیانیه‌ای نسبت به وضعیت سلامت او هشدار داد و اعلام کرد که نرگس محمدی به دلیل سابقه گرفتگی دو رگ و فشار بالای کلیه باید به صورت اورژانس به بیمارستان اعزام شود.
در نهایت مقاومت و اعتصاب غذای این فعال حقوق بشر و تحصن او و گروهی از همبندی‌هایش باعث شد مسئولان اجازه دهند نرگس محمدی «بدون روسری و با کت و دامن» در چند نوبت با حضور پرشمار نیروهای امنیتی برای درمان به بیمارستان اعزام شود.
کیانا رحمانی درباره این تصمیم مادرش می‌گوید: «به نظر من خیلی زیباست. چون نشان میدهد که میل او برای مبارزه تنها به مواقع خاص محدود نیست، بلکه او در زندگی روزمره هم مبارزه می‌کند. این نشان میدهد که مادرم همچنان شجاع و مصمم است و برای او زن، زندگی، آزادی یعنی همه چیز».
نرگس محمدی در یک نامه تشکر برای دریافت جایزه نوبل که در وبسایت نوبل منتشر شده، حجاب اجباری را «ابزار سلطه و ستم» برای کنترل جامعه توصیف کرد.
او که به دلیل احکام مربوط به چندین پرونده مرتبط با فعالیت‌های حقوق بشری، برای گذراندن یک دوره ۱۲ ساله در زندان اوین به سر می‌برد، قادر نخواهد بود در مراسم دهم دسامبر شخصا مدال طلا و دیپلم افتخار صلح نوبل را دریافت کند.
مریم زهدی از کیانا و علی پرسید از اینکه قرار است نماینده مادرشان در این مراسم باشند چه احساسی دارند؟
کیانا گفت: «افتخار می‌کنم به مراسمی دعوت شده‌ام که حاصل چندین سال مبارزه است. فعالان بسیاری بودند که برای رسیدن به آزادی و دموکراسی و برای دستیابی به زن، زندگی، آزادی جان‌شان را به خطر انداختند. بنابراین تمرکز من بیش از هر پیام دیگری بر این خواهد بود که با صدایم به بهبود شرایط کمک کنم، و بتوانم آنچه ضرورت دارد را در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها مطرح کنم تا برای بهتر شدن شرایط در ایران هر چه در توان دارم و از دستم ساخته است را انجام دهم».
علی فرزند دیگر خانم محمدی هم گفت تلاش می‌کند در این مراسم صدای مادرش باشد. او در عین حال گفت: «این جایزه به همه فعالان ایرانی داده شده که برای بیست سال، حتی پیش از «زن، زندگی، آزادی»، برای رسیدن به آزادی و دموکراسی مبارزه کرده‌اند. هدف ما جهانی است. یک انقلاب. انقلابی به رهبری زنان برای دستیابی به حقوق‌شان. حقوقی که بسیار به ندرت شاهد آن بوده‌ایم، نه در جهان غرب و نه در شرق، در هیچ‌کجای جهان».
نرگس محمدی چندی پیش در سالگرد اعتراضاتی که در پی کشته شدن مهسا امینی تحت عنوان «زن، زندگی، آزادی» در بسیاری از شهرهای ایران شکل گرفت، در پیامی از زندان اعلام کرد که حکومت جمهوری اسلامی در «حضیض ذلت» است و «پیروزی نهایی قطعی» خواهد بود.
علی رحمانی ضمن اشاره به این بخش از بیانیه مادرش می‌گوید حتی اگر روزی شعله‌های «زن، زندگی، آزادی» فروکش کند، «این جنبش برای آیندگان الهام‌بخش خواهد بود، تا روزی که به هدفمان برسیم».
فراتر از دستیابی به آرمان‌های سیاسی و اجتماعی، آنچه که علی و کیانا همچنان از هزاران کیلومتر آنسوتر از ته دل آرزویش را دارند، تماس شخصی است، پیوندی انسانی در ارتباط مادر و فرزند. این سوالی است که مریم زهدی در پایان دیدارش از آنها در پاریس پرسید:
«اگر نرگس را ببینید، اولین چیزی که بهش می‌گین چیه؟»
کیانا: «سلام!»
علی: «مامان، باز کی بریم بستنی بخوریم؟ اجازه داریم سه تا بستنی در روز بخوریم یا نه؟»
«من و کیانا خیلی بستنی دوست داشتیم. از بستنی خاطره داریم. رفته بودیم دکتر. دکتر از مادرم پرسید اینا چند تا بستنی در روز می‌خورند؟ مامان گفت: سه تا. دکتر با تعجب پرسید: سه تا می‌خورند؟ مامان گفت: نمی‌تونم بهشون بگم نه. حال می‌کنند. خیلی دوست دارند».
«… اگر ایران آزاد بشه و مامان آزاد بشه و فردایی که ما می‌خواهیم برسه، می‌گم مامان تونستیم. تا هدف‌مون اومدیم… بازم بریم بستنی بخوریم… همین.»
