دهها نفر از فعالان مدنی و سیاسی و همچنین بازماندگاندن قربانیان خشونت حکومت ایران با انتشار متنی به عنوان «پیمان دادخواهی»، بر تعهد خود به اصول حقوق بشری تاکید کرده و با روشن کردن دیدگاههای خود از تلاش برای تدوین «مبنایی برای همبستگی» خبر دادهاند.
در این متن، که چهرههایی از داخل و خارج ایران آن را امضا کردهاند، بر یادآوری جنایتهای تاریخی، حفظ حقوق همگان، و لغو اعدام و شکنجه حتی برای عاملان و آمران کشتارهای جمهوری اسلامی پافشاری شده است.
نرگس محمدی، عبدالفتاح سلطانی، آتش شاهکرمی، پروین فهمی، کیوان صمیمی و آتنا دائمی از جمله سرشناسترین چهرههایی هستند که از داخل ایران این متن را امضا کردهاند.
در خارج از ایران نیز چهرههایی چون حامد اسماعیلیون، شیرین عبادی، مهرانگیز کار، پرستو فروهر و محمدرضا نیکفر این «پیمان» پیشنهادی را امضا کردهاند.
این دستکم دومین متنی است که به عنوان یک منشور و میثاق پیشنهادی برای چشمانداز گروههای سیاسی و مدنی از آینده ایران منتشر میشود.
علاوه بر این متن و منشور «مطالبات حداقلی» تشکلهای کارگری و مدنی داخل ایران، هشت چهره اپوزیسیون خارج، که رضا پهلوی، مسیح علینژاد و حامد اسماعیلیون شاخصترینشان هستند، وعده انتشار متنی مشابه را دادهاند.
پیمان دادخواهی چه میگوید؟
امضاکنندگان «پیمان دادخواهی»، با اشاره به خشونتهای پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، بر ضرورت آگاهی از تاریخ تاکید کردهاند.
آنها گفتهاند: «یکبار، امید به آزادی در بهمنی سرد با قصاص و تقاص، به ناکامی کشیده شد. امروز بر بنیادِ تجربهی تلخ تاریخ دریافتهایم که زندان، شکنجه و کشتار، کژراههی دموکراسی، آزادی و داد است.»
این متن در وبسایت «بیداران» منشتر شده است که یکی از رسانههای متمرکز بر ثبت موارد نقض حقوق بشر و مقاومت و مبارزه سیاسی برای عدالت است.
در این متن آمده: «مردمی که به یاد میآورند، کمتر قربانیِ جهل و ستم یا کارگزار ستم بر یکدیگر میشوند و حاکمیتِ خشونت و تبعیض را نمیپذیرند؛ که پنهان کردن حقیقت با هر دستاویزی حتا به بهانه «آشتی ملی» یا «برقراری صلح و دموکراسی»، پاک کردن حافظه و سوزاندن تاریخ است که به تکرار گذشته میانجامد.»
امضاکنندگان این متن اعتراضات جاری در ایران را با عنوان «جنبش پیشرو و برابریخواه زن زندگی آزادی» توصیف کرده و گفتهاند فعالان مدنی و خانوادههای دادخواه به عنوان بازماندگان قتل و شکنجه، «باید در این بزنگاه تاریخی با جسارت و صراحت، همزمان با پافشاری بر حقیقت و عدالت، خواهان پایبندی بی چون و چرا به حقوق بشر و کرامت انسان» باشند.
علاوه بر اعلام پایبندی به میثاقهای جهانی حقوق بشر، در این متن بر پنج مورد مشخص دیگر هم تاکید شده است:
- لغو مجازات اعدام در ایران
- دادخواهی با فرجام حقیقت و عدالت در هر موقعیت. این امر مستلزم همکاری و همیاری با نهادهای ملی و بینالمللی برای روشن کردن همه حقایق دربارهی نقض فاحش حقوق بشر در ایران و به ویژه جنایتهای سیاسی است که برخی از آنها مصداق بارز «جنایت علیه بشریت» هستند
- پایان دادن به مصونیت از مجازات برای آمران و عاملان جنایتهای سیاسی
- بازسازی و استقلال کامل دستگاه قضایی
- مبارزه با فراموشی با پذیرش گوناگونی روایتها و تکوین دقیق حافظهی تاریخی به دور از هر چشمپوشی
تاکید این متن بر مخالفت با حکم اعدام، از جمله برای وابستگان جمهوری اسلامی، در مقابل خواست برخی از مخالفان راستگرای جمهوری اسلامی است که خواهان اعدام سران حکومت هستند.