ده هزار دستگاه خودروی دنا پلاس در یک روز در بورس کالای ایران به نرخی بسیار پایین‌تر از قیمت آن در بازار آزاد به فروش رفت.
هر دستگاه از این محصول ایران‌خودرو برای تحویل تا پایان اسفند به قیمت ۳۸۰ میلیون و ۸۰۹ هزار تومان فروش رفت که با احتساب مالیات و عوارض حدود ۴۳۵ میلیون تومان برای خریداران تمام می‌شود.
قیمت این خودرو در بازار آزاد حدود ۶۳۰ میلیون تومان است که یک‌ونیم برابر قیمت نهایی برای خریداران آن در بورس است.
به این ترتیب، در صورت ثابت ماندن قیمت بازار تا زمان تحویل، جمعاً حدود دو هزار میلیارد تومان سود نصیب خریداران این ده هزار دستگاه می‌شود.
- اسپانسر -
هفته پیش شرکت ایران‌خودرو در نامه‌ای خطاب به بورس کالا خواهان لغو این فروش شده بود و سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفته بود «تا زمان تعیین سازوکاری جدید برای قیمت‌گذاری» عرضه خودرو در بورس متوقف می‌شود.
ولی با اصرار سازمان بورس و وزارت اقتصاد، فروش آن‌ها طبق برنامه قبلی به پیش رفت.
زیان ۱۵۰ هزار میلیاردی و لاتاری ملی
بحث نحوه قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان ایرانی مدت‌هاست که به اختلافاتی جدی بین شرکت‌های خودروسازی، وزارت صمت، نمایندگان مجلس و نهادهای دیگر دامن زده است.
خودروسازان موظفند محصولاتشان را به قیمتی که شورای رقابت تعیین می‌کند، بفروشند که معمولاً پایین‌تر از قیمت بازار است.
گزارش شده در تازه‌ترین دور فروش از طریق قرعه‌کشی، حدود ۱۰ میلیون نفر برای خرید ۲۰ هزار دستگاه از محصولات ایران‌خودرو ثبت نام کرده‌اند.
Iranian Television of Canada
دلیل اصلی این استقبال گسترده این است که این خودروها به قیمتی حدود نصف قیمت بازار فروخته می‌شود. برای مثال برندگان قرعه‌کشی می‌توانند خودروی رانا پلاس را که در بازار ۴۳۵ میلیون تومان قیمت دارد، ۲۱۵ میلیون تومان بخرند.
رئیس سازمان بورس ایران این روش فروش را «لاتاری ملی» و «توزیع بی‌هدف رانت» توصیف کرده و گفته این فرآیند علاوه بر تبعات اقتصادی، می‌تواند تبعاتی اجتماعی هم داشته باشد.
مجید عشقی گفته قیمت‌گذاری دستوری باعث شده کسی جرأت نکند در صنعت خودروی ایران سرمایه‌گذاری کند.
آقای عشقی جمعه هم در نامه‌ای به وزیر اقتصاد گفته بود این شیوه قیمت‌گذاری باعث شده زیان انباشته صنعت خودرو به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان برسد.
رئیس سازمان بورس در این نامه نوشته بود که عرضه هر خودرو در بورس حدود ۳۰۰ میلیون تومان رانت را از بین می‌برد و درآمد مالیاتی دولت و قیمت سهام خودروسازان را افزایش می‌دهد.
تولید بیشتر، قیمت بیشتر
آمارهای وزارت صمت نشان می‌دهد در ۹ ماه اول سال ۱۴۰۱ مجموعاً ۸۷۶ هزار دستگاه خودرو شامل ۷۶۰ هزار دستگاه سواری در ایران تولید شده که ۱۸ درصد از مدت مشابه سال قبل بیشتر است.
با وجود این رشد تولید، افزایش شدید نرخ ارز باعث شده قیمت بسیاری از خودروهای داخلی در چهار ماه گذشته تقریباً یک‌ونیم برابر شود.
برای مثال از اواخر شهریور تا کنون، قیمت خودروی کوییک دنده‌ای از حدود ۲۰۰ میلیون به حدود ۳۰۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ از ۳۰۰ میلیون به ۴۴۰ میلیون تومان، و تارا از ۴۳۵ میلیون به ۶۰۰ میلیون تومان رسیده است.
قیمت دلار در بازار آزاد تهران هم در همین مدت حدود ۳۰ درصد بالا رفته و از ۳۰ هزار تومان به بیش از ۴۰ هزار تومان رسیده است.
