دادههای پزشکی و فهرستهایی از موارد قطعی و مشکوک به کووید-۱۹ در ایران به بیبیسی فارسی رسیده که حاکی از پنهانکاری و لاپوشانی شیوع کرونا و شمار قربانیان و مبتلایان در ایران است.
بنا بر فهرست درگذشتگان، قربانیان کرونا در ایران تا پایان تیر ماه به ۴۲ هزار نفر میرسند که نزدیک سه برابر آمار رسمی است.
بر مبنای این فهرستها مجموع مبتلایان تا پایان تیر ماه هم بیشتر از ۴۵۰ هزار نفر بوده که بیش از یک و نیم برابر آمار رسمی است.
پیش از این بررسیهای بیبیسی از آمار سازمان ثبت احوال و محاسبه مرگومیر اضافی در زمستان ۹۸ و بهار ۹۹ نشان داده بود که تعداد واقعی درگذشتگان کرونا بیشتر از آمار وزارت بهداشت است.
آنچه اکنون با دادههای درزکرده فاش میشود این است که کمشماری درگذشتگان در آمار رسمی به دلیل فقدان اطلاعات ناشی از مشکلاتی مانند کمبود ظرفیت آزمایشگاهی نبوده، بلکه مقامهای ایرانی با وجود گردآوری متمرکز دادههای تمام درگذشتگان احتمالی کرونا، عامدانه آماری کمتر ارائه کردهاند.
مقامهای وزارت بهداشت و درمان ایران تا هنگام انتشار این گزارش پاسخی به تماس های بیبیسی فارسی ندادهاند.
چه اطلاعاتی به بیبیسی رسیده؟
یک منبع ناشناس اطلاعات مربوط به درگذشتگان و مبتلایان قطعی و احتمالی کووید-۱۹ در ایران را به بیبیسی فارسی داده است.
این منبع، که خود را از دستاندرکاران یک نهاد رسمی در ایران معرفی کرده، فهرستهای جداگانهای از درگذشتگان و مبتلایان و مراجعان مراکز درمانی مرتبط با کرونا را برای بیبیسی فارسی فرستاده است.
فرستنده فهرستها میگوید برای حفظ امنیتش نمیتواند هویت واقعی خود را برای بیبیسی فاش کند.
این منبع گفته برای “انعکاس حقیقت” و پایان دادن به “سیاسیبازی” اطلاعات را در اختیار بیبیسی میگذارد.
بیبیسی نمیتواند تایید کند که این منبع ناشناس از دستاندرکاران نهادی رسمی در ایران بوده و چگونگی دسترسی این منبع به اطلاعات درگذشتگان و مبتلایان کرونا هم برای بیبیسی روشن نیست.
با توجه به مخفی بودن هویت درزدهندگان اطلاعات و حساسیت فراوان این موضوع، تیمی از گزارشگران بیبیسی با راستیآزمایی دقیق اطلاعات بدست آمده از طریق منابع متعدد و شیوه های مختلف، بررسی صحت داده ها و تطبیق آماری آنها با سایر گزارش ها، از جمله با آمار مرگ و میرهای اضافی که پیشتر توسط بیبیسی منتشر شده بود، تا حد ممکن از صحت اطلاعات ارائه شده کسب اطمینان کردهاند.
بیبیسی میتواند تایید کند که فهرستها شامل مشخصات کسانی بوده است که با ابتلای قطعی به کووید-۱۹ یا با علایم مشابه آن درگذشتهاند، یا به دلیل ابتلا به آن یا با علایم مشابه بستری شده یا به مراکز درمانی رفتهاند.
مقایسه آمار درگذشتگان این فهرستها با آمار رسمی نشان از همان میزان کمشماری مرگومیر دارد که پیشتر با تکیه بر آمار سازمان ثبت احوال در بیبیسی گزارش شده بود.