پزشکان میگویند پس از پیوند سلولهای بنیادی به یک فرد مبتلا به اچآیوی، ویروس بیماری در هجده ماه گذشته در بدن او ردیابی نشده و در حال حاضر دیگر داروهای ضد ویروس هم مصرف نمیکند.
این دومین فرد مبتلا به اچآیوی است که با این شیوه بیماریاش فروکش کرده، اما به گفته پژوهشگران هنوز خیلی زود است که بتوان گفت این فرد کاملا بهبود یافته است.
محققان دانشگاههای کالج امپریال، کالج لندن، آکسفورد و کمبریج در درمان این مرد همکاری کردند که شرح آن در نشریه نیچر منتشر شده است.
این درمان را برای بسیاران از مبتلایان به اچآیوی نمیتوان انجام داد اما دانشمندان امیدوارند که این مطالعه به یافتن راهی نو در درمان اچآیوی منجر شود.
چه اقدامی انجام شد؟
درمان برای مردی انجام شد ساکن لندن که نامش فاش نشده، پزشکان در سال ٢٠٠٣ برای او تشخیص اچآیوی دادند و در سال ٢٠١٣ روشن شد که او مبتلا به سرطان لنفاوی “هوجکین” شده است.
برای درمان سرطان، شیمی درمانی انجام شد و همچنین پیوند سلولهای بنیادی. این سلولها از مغز استخوان فردی گرفته شده بود که ژنتیکی به ویروس ایدز مقاومت داشت.
پس از پیوند، هم اچ آی وی هم سرطان خاموش شدند.
بیمار برلین کیست؟
ده سال پیش در برلین، بیماری به نام تیموتی بران که هم اچآیوی داشت هم سرطان خون (لوکمی)، دو بار برایش چنین پیوندی انجام شد به همراه پرتودرمانی کل بدن. اکنون آقای بران “اولین” فردی قلمداد میشود که اچآیوی/ایدز را شکست داده است.
به گفته پروفسور راویندرا گوپتا- پژوهشگر ارشد تحقیق لندن، اکنون “با خاموش شدن بیماری در دومین بیمار” روشن شده که درمان بیمار برلین “تصادفی نبوده و واقعا این روش ویروس را از بدن این دو نفر پاک کرده است.”
با این حال باید در نظر داشت که این شیوه در اصل برای درمان سرطان فرد استفاده شده، چنین شیمیدرمانیای برای بسیاری بیماران مبتلا به اچآیوی سنگین و نامناسب است و داروهای فعلی موجود در کنترل و مهار اچ آی وی بسیار موثرند و فرد میتواند عمر سالم و طبیعی داشته باشد.”
اما آنچه این تحقیق را متمایز میکند این است که بدن میتواند بطور طبیعی در مقابل اچآیوی مقاوم باشد و شناخت بیشتر این مقاومت طبیعی ممکن است به یافتن روشهای جدید منجر شود.
اچآیوی-یک شایعترین گونه ویروس این بیماری در دنیا- برای ورود به سلولهای میزبان، به گیرندههای آنها حمله میکند. آچآیوی-یک بیشتر از هر گیرندهای از راه گیرندهای به نام CCR5 وارد سلول میشود. در افراد کمی، دو کپی جهش یافته از این گیرنده وجود دارد که آنها را در مقابل ویروس مقاوم میکند چون ویروس نمیتواند دیگر وارد سلول میزبان شود.
در هر دو بیمار برای پیوند، سلولای بنیادی از فردی گرفته شده بود که به اچآیوی مقاوم بود، بنابراین آنها هم به اچ آی وی مقاوم شدند. با این حال هنوز ممکن ویروسهای غیر فعال سالها در بدن فرد باقی بمانند.
بنابراین اکنون که روشن شده درمان بیمار برلینی تصادفی نبوده، می توان به این فکر کرد که چگونه با استفاده از ژن درمانی و دستکاری ژنتیکی گیرنده CCR5 در مبتلایان به آچ آی وی، سلولهای بدن آنها را به ورود ویروس مقاوم کرد.
تا رسیدن به این روش جدید، به گفته متحصصان، تمرکز فعلا باید بر “تشخیص سریع اچآیوی و درمان ضد ویروس ترکیبی برای تمام عمر” باشد. به این ترتیب هم ویروس به فرد دیگری منتقل نمیشود هم فرد مبتلا عمری سالم و طبیعی خواهد داشت.