فلفل تند از نظر شکل، رنگ ، اندازه و شدت تُندی انواع متعددی دارد ولی چیزی که در همه نوع آن مشترک است، حس سوزشی است که میتواند در دهان، چشم و هر بخش دیگر بدن شما که با مادهای که در آن است تماس پیدا می کند، ایجاد کند.
اگر چه بسیاری تصور میکنند تندترین قسمت فلفل تخمهایش است، در حقیقت پلاسنتا که قسمت سفید اسفنجی داخل آن است، عامل این تندی است. این قسمت را گاز بزنید و سوزش واقعی را احساس کنید. این احساس سوزش عمدتا ناشی از یک ماده شیمیایی به نام کپسایسین است که در غدد بسیار کوچک پلاسنتا یافت میشود. وقتی فلفل تند می خورید کپسایسین آن وارد بذاق دهان شما میشود و بعد به رسپتورها یا گیرندههای دهان و زبان موسوم به تی آر پی وی ۱، میچسبد. کار این گیرندهها حقیقتا این است که احساس تُندی سوزان را به شما منتقل کنند.
کپسایسین سبب میشود که احساس کنید دهانتان آتش گرفته چون مولکولهای کپسایسین کاملا در رسپتورها قرار میگیرند و سبب میشوند گیرندههای دهان که به مغز شما علامت می فرستند به شما این احساس را القاء کنند که دهانتان واقعا دارد میسوزد.
دلیل این که گیاه فلفل وحشی اولین بار شروع به تولید کپسایسین کرد این بود که میخواست مانع از خورده شدنش توسط پستانداران مانند انسان شود.
از لحاظ پروسه تکامل، بهتر بود که که دانههای این گیاه را پرندگان در نقاط دور دست پخش کنند.
جالب اینجاست که چون پرندگان برخلاف پستانداران گیرندههای تی آر پی وی ۱، ندارند با خوردن فلفل هیچ نوع سوزشی احساس نمیکنند
به همین جهت تولید کپسایسین راه مطلوبی برای جلوگیری از خوردن بوته فلفل توسط جانوران پستاندار بود در حالی که در ضمن پرندهها را تشویق به آن میکرد.
ولی بعد سر و کله میمونهایی که قسمت جلویی مغزشان (کورتکس ) بزرگ بود پیدا شد که به نحوی کم کم از این احساس سوزش خوششان میآمد.
ولی کپسایسین نه تنها باعث دوری جستن انسان از چیلی (فلفل تند) نمیشود، بلکه بیشترمان تندی فلفل را دوست داریم. پس جریان از چه قرار است؟
واحد اندازهگیری میزان تندی فلفل چیلی، اسکوُیل خوانده میشود.
یک چیلی که تندی ملایمی دارد مانند فلفل چیلی دراز هلندی، تندیاش معادل ۵۰۰ اسکوُیل است ولی تندی فلفل ناگا، که یکی از تندترینها در دنیاست، بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد اسکویل است.
رکورددار کنونی از نظر تندی، فلفل چیلی موسوم به کارولینا ریپر، است که اولین بار در راک هیل در ایالت کارولینای جنوبی در آمریکا پرورش داده شد. بنا بر آزمایش دانشگاه وینتروپ در کارولینای جنوبی، تندی این چیلی یک میلیون و ۵۷۰ هزار واحد اسکوُیل است.
پس وقتی یک چیلی واقعا تند را گاز می زنید چه اتفاقی می افتد؟ من و جیمز وانگ که گیاه شناس است به عنوان بخشی از برنامه جدید کانال ۲ تلویزیون بی بی سی موسوم به اسرار غذای شما، مسابقه خوردن چیلی تند را شروع کردیم.
ترشح آدرنالین
ظرف چند دقیقه بعد از خوردن اولین چیلی، آب آمدن از چشمم شروع شد و ضربان نبضم تندتر شد.
بدن من با تولید آدرنالین به ناراحتیهای جدی ناشی از خوردن چیلی واکنش نشان داده بود.
این کار سبب شد که نه تنها ضربان قلبم تندتر شود بلکه مردمک چشمهایم هم بازتر شود.
مرتبا ما تندی چیلیها را بیشتر میکردیم تا این که هر دو از پا افتادیم.
اگر قادر بودیم خوردن چیلیهای تندتری را تحمل کنیم، ممکن بود “افزایش اندورفین ناشی از چیلی” را تجربه کنیم.
اندورفینها، مخدر طبیعی یعنی مُسکنهایی هستند که برخی مواقع در واکنش به سوزش ناشی از خوردن چیلی در بدن آزاد می شوند و گفته می شود مانند تریاک و سایر مواد تخدیرکننده موجب نوعی حس خوشحالی فراگیر میشوند و میل هیجان زدگی را در مغز ایجاد میکنند.
اگر چه این چیزی نیست که من شخصا تجربه کرده باشم ولی در باره آن از کسانی که خیلی چیلی مصرف میکنند، شنیده بودم. اما جدا از درد و لذت فراگیر، آیا خوردن فلفل چیلی برای سلامت شخص مفید است؟ شاید.
پژوهشگران دانشگاه ورمونت، اطلاعات مربوط به بیش از ۱۶ هزار آمریکایی را که به طور متوسط حدود ۱۹سال پرسشنامه برنامه غذایی را تکمیل کرده بودند بررسی کردند.
در طول این مدت ۵ هزار نفر از آنان فوت کرده بودند. آنها به این نتیجه رسیدند که احتمال مرگ کسانی که در این مدت فلفل چیلی خورده بودند، ۱۳ درصد کمتر از گروهی بود که چیلی مصرف نکرده بودند.
این یافتهها تایید کننده بررسی دیگری بود که در این مورد اخیرا در چین صورت گرفته بود.
به این ترتیب باید پرسید چرا خوردن چیلی ممکن است برای شما خوب باشد؟
پژوهشگران حدس میزنند که ممکن است کپسایسین به سرعت جریان خون کمک میکند یا حتی ترکیب باکتریهای معده و روده را به نحو مثبتی تغییر میدهد.
اعم از این که دلیل چه باشد، با پاشیدن پودر چیلی روی املتی که صبح می خورم، لذت بیشتری میبرم.