نوروز، جشنی است که به عنوان روز اول سال نو در تقویم ایرانی، جشن گرفته میشود. این جشن، جشنی از رویاهای باستانی ایرانیان است که از زمانهای دور باستان شروع شده و تا به امروز ادامه یافته است.
نوروز از همان آغاز در ایران باستان و در نزد نیاکان پاکمان، با تغییر فصلها و ورود بهار، آغاز یک دوره جدید را نشان میدهد و به مرور زمان، به یک جشن ملی و فرهنگی تبدیل شده است.
سنتهای باستانی ایرانی در نوروز، شامل موارد زیادی میشود. از جمله این سنتها میتوان به هفت سین، پیروزی گاهَنبار، خانهتکانی، سفرههای نوروزی، چهارشنبه سوری و جشن سیزده بدر، اشاره کرد.
پیدایش گاهنبار را از روزگار پیشدادیان و نخستین بنیانگذارش را جمشید میدانند.
گاهنبارها با پیشهٔ دیرینهٔ زندگی ایرانیان، گره خوردهاست.
گاهنبارها، با کشاورزی و دامداری و زندگی کشاورزی، پیوند بنیادین دارند.
گاهنبار در آغاز جشن کشاورزی بودهاست.
هر کدام از گاهنبارها، برابر با زمانی است که دگرگونیهای بنیادین برای کشاورزان رخ میدهد و این دگرگونیها، با خود جشن و شادی میآورد.
هفت سین، یکی از مهمترین سنتهای نوروزی است که در ایران و کشورهای اطراف آن از جمله افغانستان و تاجیکستان رایج است. هر یک از این هفت سین نمادهایی از آغاز دوره جدید و برخی از مفاهیم مهم در فرهنگ ایرانی را نشان میدهند.
در فرهنگ بزرگ ایران، فقط ۷ تک واژه وجود دارد که با حرف «س» آغاز می شود و ریشه گیاهی دارد و در ضمن خوردنی هم هستند. این هفت واژه عبارتند از: سیب، سمنو، سنجد، سماق، سرکه، سیر و سبزی (سبزه)
پیروزی گاهنبار، یکی دیگر از سنتهای باستانی است که همچنان در برخی از مناطق ایران گرامی داشته میشود. این جشن مربوط به آغاز فصل بهار است و به منظور جلب پیروزی و خوشبختی در آینده برگزار میشود.
خانهتکانی نیز سنتی است که قبل از نوروز انجام میشود. مردم خانه خود را تمیز و آماده میکنند تا با ورود بهار و سال نو، با احساس آرامش و شادابی مواجه شوند.
افزون بر اینها، فصل نوروز، فصل پوشیدن لباسهای نو هم هست.
سفرههای نوروزی که با غذاهای مختلف و متنوعی پر میشوند، جزء دیگری از سنتهای باستانی نوروز محسوب میشوند. این غذاها نمادهایی از خوشبختی، ثروت، و پیروزی را نشان میدهند.
جشن سیزدهبدر نیز یکی دیگر از سنتهای قدیمی است که در روز سیزدهم از فروردین، در آغاز نوروز برگزار میشود. این جشن مردم را به سفر در طبیعت دعوت میکند و همچنین نمادی از تجدید حیات و تجدید نیروی زمین است.
این تنها چند نمونه از سنتهای باستانی ایران در نوروز است که نشاندهنده عمق و غنای فرهنگی این جشن ملی و باستانی است.
با آمدن فصل بهار و فرا رسیدن نوروز باستانی، حال و هوای دل ها مانند فصل بهار تغییر میکند و جانها پر از عطر مهر و محبت و بخشندگی میشود.
نوروز انگیزه بسیار زیبایی است برای کنار گذاشتن کینهها و دشمنیها و آغاز دوستیهای دوباره. گردهماییها و دید و بازدیدهای نوروزی و دادن عیدی یا «نوروزانه»، زندگی ها را پُرمعنا می کند و به کرامت انسانی میافزاید. در حقیقت میتوان گفت که نوروز، بزرگترین جشن طبیعت در جهان و بهترین زمان برای آغاز سال نو است که همزمان با نو شدن زمین، افکار و اندیشه های انسانی هم نو میشوند.
در نوروز، جشن و پایکوبی های گوناگون، مهمانیهای دسته جمعی، در گوشه کنار شهرهای ایرانی نشین در خارج از ایران، برگزار میشود.
پایدار ماندن جشن باشکوه نوروز باستانی، پیروزی سنت بزرگ نیاکان ما است که با نهادی پاک و روشن، پایه گذار سنتی شدند که رشک جهانیان را برمیانگیزد و این، افتخاری است برای پارسیان از هر قوم و ملیتی در کشورهای گوناگون در گستره امپراتوری هخامنشی.
ما ایرانیان بیش از پیش به ارزشهای ملی خود، مانند نوروز، افتخار میکنیم و سپاسگزار و پاسدار آن، تا ابد خواهیم ماند.
نوروز پیروز بر همه خجسته و فرخنده باد.