سازمان حقوق بشر ایران که در نروژ مستقر است، میگوید بر اساس ارزیابیهایش به این نتیجه رسیده که در جریان سرکوب اعتراضهای اخیر، ماموران جمهوری اسلامی به شکل «هدفمند» به چشم معترضان شلیک کردهاند.
این سازمان روز جمعه با انتشار بیانیهای اعلام کرد که با توجه به «کثرت گزارشها» درباره شلیک به سر و صورت و همچنین گستردگی این مساله در سراسر ایران به این نتیجه رسیده است. چنانکه در این بیانیه آمده، «شلیک به صورت و چشم افراد شرکتکننده در تجمعات اعتراضی ماههای اخیر، در بیشتر شهرهای ایران رخ داده است».
محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوقبشرایران، گفت: «یکی از مهمترین گامها در راستای دادخواهی برای قربانیان نقض حقوقبشر و اجرای عدالت آشکار کردن ابعاد جنایات از طریق مستندسازیست؛ و این امر مستلزم همکاری و مشارکت همه شهروندان است. علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی و نیروهای سرکوبگر تحت فرمان او باید بدانند که از هیچیک از جنایاتشان چشمپوشی نخواهد شد و باید در قبال تمام جنایاتشان پاسخگو باشند.»
سازمان حقوق بشر ایران از کسانی که به این شکل مجروح شدهاند درخواست کرد که اطلاعاتشان را برای مستندسازی آنچه رخ داده در اختیار این سازمان قرار بدهند.
در جریان اعتراضهای اخیر، صدها گزارش از شلیک به معترضان توسط ماموران حکومت منتشر شد. همچنین در دهها ویدئویی که شهروندان ضبط کردهاند، ماموران حکومت وابسته به نهادهای مختلف نیروهای مسلح، در حال شلیک به طرف معترضان دیده میشوند.
بر اساس بررسیهای نهادهای حقوق بشری دستکم نزدیک به ۵۰۰ نفر در اعتراضهای چهار ماه اخیر کشته شدهاند. اما از شمار مجروحان اطلاع دقیقی در دست نیست.
سازمان حقوق بشر ایران همراه با بیانیه روز جمعه، فهرستی از ۲۲ نفر منتشر کرده که چشمهای همگیشان به دلیل اصابت گلوله آسیب دیده است. بسیاری از این افراد بینایی یک یا هر دو چشم را از دست دادهاند. این سازمان میگوید آمار آسیبدیدگان از ناحیه چشم بسیار بیشتر است.
در جریان سرکوب اعتراضها در ایران، ماموران علاوه بر اسلحههای جنگی از اسلحه شاتگان ساچمهای هم برای شلیک به معترضان استفاده شد.
بسیاری از کسانی که یک یا دو چشمشان در این اعتراضها آسیب دیدهاند، به دلیل اصابت گلولههای اسلحه ساچمهای بوده است.
بر اساس کنوانسیونهای استفاده از سلاح در سازمان ملل، استفاده از تفنگ ساچمهای همانند تفنگ جنگی برای متفرق کردن معترضان ممنوع است. سازمان ملل میگوید که تفنگ ساچمهای، سلاحی مرگبار است و به شکل تصادفی به افراد مختلف از جمله کودکان و سالخوردگانی که حتی بخشی از تجمع نیستند هم آسیب میزند.
در آذرماه، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت که موارد شلیک به چشم در اعتراضهای ایران به شکل قابل توجهی زیاد است و «صدها نفر» بدین شکل آسیب دیدهاند.
با افزایش توجه رسانهها به این مساله و انتشار تصاویر کسانی که به چشمهایشان آسیب وارد شده، در بهمن ماه، حسن کرمی، فرمانده یگان ویژه پلیس ایران شلیک به چشم توسط ماموران یگان ویژه را تکذیب کرد.
جمهوری اسلامی، مسئولیت کشتن معترضان را نیز نپذیرفته است و اصرار دارد که معترضان توسط افراد مسلح وابسته به کشورهای خارجی یا مخالفان مسلح کشته شدهاند؛ ادعایی که هرگز سندی برای اثباتش ارائه نکرده است.
بررسیهای بیبیسی فارسی نشان داده است که گروهی از فعالان مدنی در شبکههای اجتماعی، از انجمن چشمپزشکان ایران درخواست کردهاند که گروه یا کمیتهای را برای پیگیری و حمایت از زخمیان اعتراضات جاری در ایران ایجاد کند.