بیش از ۱۳۶ هزار فرد دارای معلولیت در نوبت دریافت خدمات پرستاری و مددکاریاند
دولت ابراهیم رئیسی در لایحه پیشنهادی بودجه ۱۴۰۲، در اقدامی خلاف قانون، ردیف اختصاصی بودجه «قانون جامع حمایت از حقوق معلولان» را که پس از مدتها تلاش و پیگیری کنشگران در سال ۱۳۹۷ تصویب شده بود، حذف کرد. دولتیها ادعا میکنند این بودجه را حذف نکردهاند و تنها آن را به بودجه سازمان بهزیستی افزودهاند اما افراد دارای معلولیت میگویند معلوم نیست چه مقدار از بودجه بهزیستی برای آنان هزینه خواهد شد. آنها قصد دارند در اعتراض به این اقدام غیرقانونی دولت روز یکشنبه ۲ بهمن، مقابل مجلس شورای اسلامی تجمع کنند.
حذف بودجه قانون حمایت از معلولان از لایحه پیشنهادی بودجه ۱۴۰۲ واکنشهای زیادی در پی داشت. بهروز مروتی، مدیر کارزار حمایت از افراد دارای معلولیت، در مصاحبه با پایگاه خبری انتخاب، به ابعاد قانونی این اقدام پرداخت و گفت که حذف بودجه قانون حمایت از معلولان غیرقانونی است؛ چون مطابق ماده ۳۰ همین قانون، سازمان برنامه و بودجه موظف و مکلف است برای اعتبارات قانون حمایت از حقوق معلولان، ذیل فصل رفاه اجتماعی ردیف بودجه باز کند.
مروتی در ادامه افزود: «لایحه این قانون را دولت پیشنهاد کرد و در مجلس و شورای نگهبان هم تصویب و تایید شد اما اکنون پس از چهار پنج سال همچنان در ابتدای راهایم. این همه تلاش کردیم و به ردیف اعتباری رسیدیم و حالا آن را حذف و عدد نامشخصی را سر جمع بودجه بهزیستی کردهاند.»
قانون جامع حمایت از حقوق معلولان پس از تصویب در سال ۱۳۹۷ برای نخستین بار از سازمان برنامه و بودجه وقت که علیرضا نوبخت ریاست آن را بر عهده داشت، یک هزار و ۱۰۰ میلیارد بودجه دریافت کرد. اعتبار اختصاصی حمایت از افراد دارای معلولیت در سال جاری (۱۴۰۱) نیز دو هزار و ۸۷۰ میلیارد تومان بود.
به گفته مدیر کارزار حمایت از افراد دارای معلولیت، دولت رئیسی در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۴۰۲ بودجه بهزیستی را در مجموع حدود چهار هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان افزایش داد که به فرض افزایش ۲۰ درصدی اعتبار قانون حمایت از معلولان، اکنون باید سه هزار و ۴۰۰ میلیارد از بودجه بهزیستی در اختیار افراد دارای معلولیت قرار بگیرد؛ حال آنکه از یک سو موارد مصرف اعتبار بهزیستی بهطور جداگانه مشخص نیست و از سوی دیگر حتی همین اعتبار سه هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی هم برای افراد دارای معلولیت رقم ناچیزی است.
مروتی ضمن اشاره به این نکته که حداقل بودجه موردنیاز برای اجرای قانون ۶۰ هزار میلیارد تومان است، گفت: «خیلی از اعتباراتی که داریم مربوط به افزایش نرخ پیامک و جرائم رانندگی است که طی سالهای اخیر اصلا پرداخت نشده است. گرچه آقایان این موارد را در رسانهها مطرح میکنند ولی طی این سه چهار سال اخیر حتی یک ریال هم از این منابع به افراد دارای معلولیت پرداخت نشده است.»
مروتی درباره موارد مصارف بودجه گفت: «مهمترین مصرف بودجه اختصاصی برای کمکهزینه معیشتی یعنی ماده ۲۷ قانون است که بر اساس آن دولت مکلف است به معلولان شدید و خیلی شدید فاقد شغل و نیازمند حداقل کمکهزینه معیشتی به مقدار حداقل دستمزد سالانه وزارت کار را پرداخت کند که متاسفانه تا الان اجرا نشده است. سازمان بهزیستی به دلیل اینکه منابعش کم است، به همه افراد مشمول کمکهزینه پرداخت نمیکند. ضمن اینکه به آن ۲۰۰ هزار نفری هم که کمکهزینه میگیرند، تنها ۲۰۰ هزار تومان در ماه پرداخت میشود. در حالی که مطابق حداقل دستمزد سالانه امسال، باید چهار میلیون و ۱۷۰ هزار تومان پرداخت کنند.»
مروتی همچنین خاطرنشان کرد: «متاسفانه برای بیان وضعیتی که در آن قرار داریم، هیچ واژهای نداریم. فرضا برای بیان خط فقر میگویند اگر خانواری که سهنفره است، درآمدش کمتر از ۱۵ میلیون تومان باشد، زیرخط فقر مطلق است. حال فرض کنید معلولی که از بهزیستی نهایتا یک میلیون و ۹۰ هزار تومان مستمری میگیرد، چه شرایطی دارد؟ حتی اگر همان ۲۰ درصد افزایش نسبت به بودجه سال جاری را هم محاسبه کنیم، سرانه بودجه هر فرد معلول کفاف خرید یک نان بربری و یک تخممرغ را نیز نخواهد داد؛ یعنی در این حد با وضعیت امروز جامعه معلولان غیرقابلتصور است.»
پیشتر علیرضا انجلاسی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی، گفته بود که ۱۳۶ هزار نفر فرد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید در انتظار نوبت دریافت حق پرستاری و مددکاری در خانواده و دریافت وسایل بهداشتیاند اما برای تحت پوشش قرار گرفتن و بهرهمندی آنان از این خدمات به چهار هزار میلیارد تومان بودجه برای یک سال نیاز است.