کمتر از یک ماه مانده به آغاز تعطیلات نوروزی در ایران، نگرانی از شیوع بیشتر ویروس کرونا باعث سردرگمی مسافران و تورهای مسافرتی و لغو سفرهای خارجی و داخلی شده است.
حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و هوایی ایران آمار لغو قطار، هواپیما، تور و هتل را “چشم‌گیر” توصیف کرده است:
“فقط در استان مرکزی یک آژانس در یک روز ۳۰ میلیون تومان برگشت پول داشته و طبعا متضرر شده است.”
روزنامه همشهری در گزارشی با استناد به آمارهای شرکتهای خدمات مسافرتی نوشت: “نود درصد هتل‌های شهر مشهد خالی از مسافر شده و در شهر قم حتی یک مسافر در هتل‌های آن شهر اقامت ندارد.”
- اسپانسر -
به گفته وزارت بهداشت ایران شهر قم منبع اولیه شیوع ویروس جدید کرونا در ایران بود.
برای خرید بلیت سفر روال این است که پول مسافر مستقیم اما با تاخیر به شرکتهای مسافربری مثل راه‌آهن و شرکتهای هواپیمایی انتقال می‌یابد و درصورت انصراف، آژانس‌های مسافرتی موظف به بازگرداندن پول (بخشی یا تمام آن) به مسافر هستند.
بنابر اعلام انجمن شرکتهای هواپیمایی در ایران خسارت لغو پروازهای ناشی از شیوع ویروس جدید کرونا را خود شرکتهای هوایی باید بپردازند و بودجه‌ای برای آن دیده نشده است.
وضعیت کنونی به سردرگمی مسافرانی که پرواز یا هتل خود را لغو کرده‌اند و متقاضی بازگشت پول خود هستند، دامن زده است.
مجید فرقانی، دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی پرداخت کامل پول به مسافران را تابع شرایط خاصی دانسته که مثل زلزله یا سیل‌های بزرگ که “وضعیت اضطراری” اعلام می‌شود:
Iranian Television of Canada
“اما اگر شرایط اضطراری اعلام نشود، طبق قرارداد باید یک شب هزینه هتل و هزینه بلیت به عنوان جریمه پرداخت شود لذا ما به دنبال پاسخ از سمت مسئولان وزارت گردشگری و میراث فرهنگی هستیم که با وجود شرایط فعلی در کشور، وضعیت برای آژانس‌ها مشخص شود.”
بسیاری از کشورهای منطقه نظیر کویت، عراق، افغانستان، ترکیه، پاکستان، ارمنستان و ترکمنستان و گرجستان از ایران مسافر نمی‌پذیرند.
پیش از شیوع ویروس جدید کرونا و ممنوعیت سفر ایرانی‌ها به کشورهای همسایه، تحولات دیگری هم به گردشگری ایران لطمه زده بود.
سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی و کشته شدن تمامی خدمه و مسافران آن سبب لغو تورهای ورودی به ایران شد و تنش‌های سیاسی اخیر بخصوص با کشورهای غربی ایران باعث شده که بعضی از این کشورها شهروندانشان را از سفر به ایران بر حذر دارند.
مجموعه این اتفاقات بر درآمد کشورهای همسایه از گردشگران ایرانی تاثیر منفی گذاشته است؛ بعنوان مثال ترکیه همواره یکی از مقاصد محبوب ایرانی‌ها برای سفر بوده و بر اساس اعلام وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه در سال ۲۰۱۹ دو میلیون و صد هزار نفر به ترکیه سفر کردند.
مرکز آمار ترکیه در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده هر مسافر ایرانی در سال گذشته میلادی بطور متوسط ۶۹۳ دلار در ترکیه خرج کرده که بیشتر از کشورهایی نظیر سوئد، هلند، بلژیک، آذربایجان، اوکراین و روسیه است.
عراق از اولین کشورهایی بود که هفته پیش اعلام کرد پروازهای خود را به ایران لغو می‌کند.
شهروندان عراق بطور سنتی بالاترین مسافر خارجی به ایران را دارند که اکثرا برای زیارت (بیشتر مشهد و قم) یا درمان پزشکی است و در سال‌های اخیر گردشگری در قالب تور هم به آن اضافه شده است.
آمار دقیقی از خسارت وارد شده به مسافران و گردشگری در ایران در دست نیست اما ایران در سال‌های اخیر تلاش کرده با جلب گردشگران خارجی، دست‌کم بخشی از درآمدهای ارزی خود را که با تحریم‌های آمریکا از بین رفته بازیابی کند؛ از جمله این اقدامات می‌توان به لغو یک طرفه ویزا برای اتباع چینی اشاره کرد.
