«اجرای حجاب یک امر وجودی برای جمهوری اسلامی است، اما برخی از زنان ایرانی میگویند که نمیتوانند دوباره با حجاب به خیابان بازگردند»
والاستریت ژورنال، روز جمعه ۲۸ اکتبر (ششم آبان)، در یادداشتی به موضوع خیزش سراسری مردم ایران علیه حکومت با نگاهی به موضوع حجاب اجباری پرداخت.
نویسنده این یادداشت با اشاره به اینکه پس از مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، خشم مردم و بهویژه زنهای ایرانی به خیابانها سرازیر شد، نوشت: «ادامه تظاهرات کنونی، بزرگترین چالش بیش از یک دهه اخیر برای جمهوری اسلامی است.»
در متن منتشرشده در والاستریت ژورنال، به اهمیت موضوع حجاب برای مقامهای جمهوری اسلامی اشاره شده است: «حجاب در ایران پیشینهای پرماجرا دارد، جایی که حاکمان کشور در دورههای مختلف از آن برای تحمیل دیدگاهها و نشاندهنده قدرت خود استفاده کردهاند. در طول سالهای اخیر، تعداد فزایندهای از زنان در شهرها به حجاب اجباری حکومت تن ندادهاند و با روسریهایی که به شانههایشان آویزان شده است در خیابان راه میروند. اوایل سال جاری و در واکنش به این موضوع، ابراهیم رئیسی دستور اجرای سختگیرانهتر قانون مربوط به حجاب را صادر کرد. برای رهبران جمهوری اسلامی ایران رعایت حجاب زنان یک امر وجودی است. ایران خود را پیشرو مسلمانان جهان میداند و حجاب را نمادی مذهبی میبیند که از آرمانهای عفت زنان اسلامی محافظت میکند.»
در ادامه این یادداشت با اشاره به اینکه «اعتراضهای امروز ریشه در تنش ۴۰ ساله بر سر حجاب اجباری دارد» آمده است: «مسئله حجاب هم از سوی مقامها و هم از سوی شهروندان بهعنوان ابزاری برای ادامه استبداد و کنترل مردم تلقی میشود. درعینحال، اکنون برای بسیاری از زنان ایرانی این دغدغه مطرح است که نمیتوانند به روزهایی بازگردند که دولت آنها را به پوشیدن حجاب مجبور میکرد. زنان معترض ایرانی نهتنها حجاب خود را کنار گذاشتهاند، بلکه برخی از آنها موهای خود را به نشانه نافرمانی کوتاه کردهاند. درواقع آنها بخشی از ظاهر خود را که در تمام زندگیشان تحت نظارت تمامیتخواهانه بوده است، از بین بردهاند.»
نویسنده یادداشت والاستریت ژورنال با بیان نقلقولی از آزاده معاونی، دانشیار دانشگاه نیویورک و نویسنده کتاب «جهاد رژ لب» که کتابی درباره شورش جوانان در ایران است، مینویسد: «به گفته معاونی، برای زنان ایرانی مو یک موضوع روحانی و ازلی است. مو یکی از پرکاربردترین استعارهها در شعر ایرانی است. مو، جوهر روح یک فرد است و بریدن آن به این معناست که زیبایی خود را قربانی میکنیم تا آبرویمان را حفظ کنیم.»
در بخش دیگری از این دیدگاه میخوانیم: «اگرچه در اوایل انقلاب اسلامی گفته میشد قرار نیست حجاب برای زنان اجباری باشد، رهبر برآمده از انقلاب، روحالله خمینی، ابتدا حجاب را در ادارات دولتی اجباری کرد و سپس قانونگذاران ایرانی در سال ۱۹۸۳ حجاب را در همه جا اجباری کردند. این در حالی است که بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس ایران، حمایت از حجاب اجباری از ۸۵ درصد در اوایل دهه ۱۹۸۰ به حدود ۳۵ درصد در سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است. مقامهای ایرانی قانون حجاب را در طول سالها با شدتهای متفاوت اجرا کردهاند. با اینکه بهتدریج پوششهای مدرنتری را نسبت به گذشته تحمل کردهاند، اما همچنان رعایت حجاب بهعنوان محور قدرت حکومت باقی مانده است.»
یادداشت والاستریت ژورنال در ادامه با نقل خاطرات یکی از زنان معترض ایرانی مینویسد: «در اوایل شکلگیری تظاهرات، یک زن هنرمند ۳۹ ساله در تهران با زنی برخورد کرد که حجاب نداشت. او میگوید که «ما به هم نگاه کردیم و با خودم فکر کردم اصلا چرا من حجاب دارم؟ بلافاصله روسریام را درآوردم». این دو زن به یکدیگر لبخند زدند و لحظهای از شورش عمومی را که تا به حال جرات نداشتند ابراز کنند، به اشتراک گذاشتند. این زن هنرمند تاکید میکند که «این تعامل باعث ایجاد حس وحدت بین ما شد. احساس کردم قفلهای ذهنم یکی یکی باز میشوند. از آن زمان بدون روسری در خیابان راه میروم.»