رئیس جامعه دامپزشکان گفته بود که توله «ایران» را مثل بچهگربه بارآوردهاند
«پیروز» تنها تولهیوز زندهمانده «ایران» و «فیروز» که یازدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ در شرایط اسارت به دنیا آمد، فعلا نمیتواند شکار کردن را یاد بگیرد. این خبر را غلامرضا ابدالی، سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد و درباره شرایط رها کردن پیروز در طبیعت گفت: «او هنوز بهصورت کامل و دائمی به سایت فضای باز پردیسان وارد نشده و سایت در حال آمادهسازی است تا در شهریورماه بهصورت دائم به آن منتقل شود.»
به گفته ابدالی، پیروز در حال حاضر فقط چند ساعت از روز در کنار یوزبان خود در سایت و زیر نور آفتاب است و برنامههای تقویت مهارتهای او در فضای باز به مرور زمان مشخص میشود. غذای او هم ۵۰ درصد فیله مرغ و ۵۰ درصد گوشت قرمز است.
این مقام سازمان حفاظت محیط زیست با اذعان بر شرایط متفاوت پیروز با یوزهای رها در طبیعت، به خبرگزاری ایسنا گفت: «محیط زندگی هر تولهای نهتنها توله یوز، اینکه در طبیعت باشد یا در محیط اسارت، بسیار متفاوت است. بهعلاوه، اینکه یوز مادر پیروز را نمیپذیرد، در کسب مهارت شکار او بسیار تاثیرگذار است، درنتیجه فعلا توان یادگیری مهارت شکار را ندارد.»
برخی کارشناسان حیات وحش میگویند وضعیت وخیم «ایران»، مرگ دو تولهیوز و مشکلات کنونی پیروز در سزارین غیرضروری یوز مادر ریشه دارد. سزارین «ایران» علاوه بر اینکه یوز مادر را به مشکلات جسمی دچار کرد و احتمال بارداری مجدد او را کاهش داد، زمینهساز مرگ تولهیوزها شد؛ زیرا یوز مادر به دلیل تماس انسان با تولهیوزها از پذیرش آنان امتناع کرد و به تولههایش شیر نداد؛ در نتیجه، دو توله او تلف شدند. توله یوز سوم هم که حالا او را «پیروز» نامیدهاند، در سه ماه گذشته همچون گربهای دستآموز تربیت شد و با یوزپلنگ رها در دل طبیعت تفاوتهای آشکاری دارد.
با تمام اینها، مسئولان سازمان حفاظت محیطزیست همواره ادعای پایدار بودن وضعیت پیروز را مطرح میکنند. ابدالی نیز در مصاحبه اخیر خود گفت که پیروز تا پاییز به شرایط پایدارتری میرسد اما کارشناسان حیاتوحش این ادعاها را رد میکنند.
پیام محبی، رئیس جامعه دامپزشکان ایران، روز ۲۱ مرداد، به خبرآنلاین گفت که پیروز دیگر هیچوقت نمیتواند به طبیعت بازگردد چون او را مثل بچهگربه بار آوردهاند و جنگیدن برای غذا را یاد نگرفته است و نمیتواند برای خود غذا پیدا کند.
او با انتقاد از شیوه نگهداری پیروز در اسارت افزود: «کجای دنیا حتی در اسارت یوزپلنگ را با اسباببازی گربه تربیت میکنند؟ اگر قرار بود ایران از پیروز نگهداری کند، چه رفتاری داشت؟ باید همان کار را از او تقلید میکردیم. بنابراین شک نکنید پیروز دیگر یک بچهگربه است، چون او را مانند گربه بار آوردهایم.»
رئیس جامعه دامپزشکان ایران درباره ناموفق بودن تلاشهای برای جفتگیری یوزها در شرایط اسارت نیز گفت: «سه تا یوزپلنگ را وسط تهران بین چهارتا اتوبان نگه داشتهاند، آن هم با این همه آلودگی صوتی که وجود دارد. در واقع در شرایط استرسزا انتظار داشتند یوزپلنگ جفتگیری کند و توله بزاید.» به گفته او، نگهداری یوزها در تهران به این دلیل بود که امکان دسترسی به دامپزشک آسانتر بود و روسا راحتتر میتوانستند بروند و عکس بیندازند.
سازمان حفاظت محیط زیست مدعی است که برای بقا و تکثیر یوزپلنگ آسیایی در شرایط اسارت تلاش میکند؛ اما نگهداری یوزها در شرایط نامناسب اسارت حیات آنان را با خطر بیشتری مواجه کرده است. وخامت وضعیت «ایران» و ناپایداری شرایط تولهاش در حالی تیتر اخبار میشود که همزمان، ماده یوز دیگری به نام «هلیا» در دل طبیعت تولههایش را به دنیا آورد و عکسهای ثبتشده از او آشکار میکند که شرایط پایداری هم دارد.
انجمن یوزپلنگ ایرانی پیشتر اعلام کرده بود که در حال حاضر، تعداد قطعی یوزپلنگهای آسیایی ۱۳ قلاده است و با احتساب یوزهایی که شناسایی نشدهاند، جمعیت اینگونه جانوری در ایران احتمالا کمتر از ۳۰ قلاده است.