رشدی ابو العوف
«کجا برویم؟ آیا در این محله که بسیار ساکت و زیبا بود، جای امنی باقی مانده است؟» ساکنان یک بلوک آپارتمانی در محله مجلل رمال با کنایههای شدید از من میپرسیدند.
من سختترین هفت ساعت عمرم را در این محله گذراندم. هواپیماهای جنگی اسرائیل موج دیگری از حملات هوایی را به تلافی حمله بیسابقه حماس به جنوب اسرائیل از نوار غزه در روز شنبه (۷ اکتبر) انجام دادند.
حملات اسرائیل همچنین به دهها ساختمان مسکونی، دفاتر شرکتهای مخابراتی، و ساختمانهای دانشگاه اسلامی غزه خسارت زیادی وارد کرده است.
انفجارهای مهیب شب دوشنبه منطقه را میلرزاند. بچهها فریاد میزدند و هیچکس لحظهای چشم بر هم نگذاشت.
این شبی بود که ساکنان رمال، ثروتمندترین محله شهر غزه و معمولا ساکتترین محله آن، مدتی طولانی فراموش نخواهند کرد.
با طلوع صبح روز سهشنبه، شدت حملات هوایی کم شد و مردم متوجه وسعت تخریب شدند. زیرساختهای محلههای مجاور در جنوب غرب بهشدت آسیب دیده و اکثر جادههای منتهی به آن قطع شده بود.
با خودرو خود از آن اطراف رد شدم. انگار که زلزلهای رخ داده بود. همه جا آوار، شیشههای شکسته و کابلهای برق قطع شده بود. چنان ویران شده بودند که بعضی از ساختمانهایی که از کنارشان رد میشدم، قابل شناسایی نبودند.
محمد ابوکاس در حالی که دخترش، شهد، را در خیابان بغل کرده بود، به من گفت «همه چیزم را از دست دادم. آپارتمانم اینجا در این ساختمان بود، پنج فرزندم در آن زندگی میکردند. خواربارفروشی من در زیر ساختمان ویران شد.»
«کجا برویم؟ بیخانمان شدیم. دیگر نه سرپناهی داریم، نه کاری.»
«مگر خانه من و خواربارفروشی من هدف نظامی اسرائیل هستند؟»
محمد ابوکاس ارتش اسرائیل را متهم کرد که وقتی میگوید که غیرنظامیان را هدف قرار نمیدهد، دروغ میگوید.
وزارت بهداشت حماس در غزه گفته است که حدود ۳۰۰ نفر، که دو سومشان غیرنظامی بودند، در حملات روز دوشنبه (۹ اکتبر) اسرائیل کشته شدند. این مرگبارترین روز در آنجا در چند سال گذشته بوده است.
دستکم ۱۵ نفر در اردوگاه پرجمعیت آوارگان جبالیه در شمالشرق شهر غزه در بعدازظهر دوشنبه کشته شدند.
ارتش اسرائیل اعلام کرد که خانه یکی از فرماندهان حماس را در جبالیه هدف قرار داده است. اما بسیاری از غیرنظامیان در یک بازار نزدیک یا در خانههای همسایه این فرمانده کشته شدند.
عمیقتر شدن بحران انسانی در غزه
به گفته وزارت بهداشت حماس در غزه، از روز شنبه تاکنون، ۹۰۰ نفر از جمله ۲۶۰ کودک کشته شدهاند. شمار مجروحان هم ۴۵۰۰ نفر است.
بحران انسانی در این منطقه کوچک و پرجمعیت، که از پیش هم وخیم بود، عمیقتر شده است.
جمعیت ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفری غزه، پس از آن که دولت اسرائیل دستور محاصره کامل و قطع تمام منابع غزه را در پاسخ به حمله حماس صادر کرد، با کمبود مواد غذایی، سوخت، برق و آب مواجه شدهاند.
حمله غیرمنتظره حماس در روز شنبه منجر به کشته شدن ۱۰۰۰ نفر در اسرائیل شد و حماس یا سایر گروهها بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر را گروگان گرفتند و به داخل غزه بردند.
وعد مغربی در حالی که به ساختمان ویران شدهای در کنار خانهاش در رمال نگاه میکرد گفت: «میتوانید تصور کنید که ما در قرن بیستویکم بدون برق یا آب زندگی میکنیم؟ پوشک نوزاد من تمام شده و فقط نصف شیشه شیر باقی مانده است.»
«آیا این فرزند من بود که به اسرائیل حمله کرد؟»
بیرون بزرگترین سوپرمارکت غزه، که برای اولین بار از روز شنبه باز شده بود، دهها نفر مقابل یک در کوچک پشتی صف ایستاده بودند. آنها امیدوار بودند که هر آذوقهای که میتوانند بخرند؛ آنها نگران طولانی شدن درگیری بودند.
بیشتر سبزیجات و میوهها در جنوب غزه کشت میشوند، و کمبود شدید سوخت به این معنی است که حملونقل آنها به شمال این منطقه دشوارتر میشود.
تاکنون هیچ گونه غذا یا سایر کالاهای ضروری از مصر، از زمان تسلط حماس بر این سرزمین در سال ۲۰۰۷، وارد غزه نشده است. مصر به دلایل امنیتی محاصره شدید غزه را همراه با اسرائیل حفظ کرده است.
مردم همچنین نتوانستهاند از طریق گذرگاه مرزی رفح با مصر از غزه بگریزند. به گفته وزارت کشور حماس در غزه، تنها ۴۰۰ نفر در روز اجازه ورود یا خروج از این گذرگاه را دارند؛ اما حملات هوایی اسرائیل در روزهای دوشنبه و سهشنبه به دروازه ورودی آن در سمت فلسطینی اصابت کرد و منجر به توقف کامل عبورومرور شد.
این امر باعث شده است که بیشتر ۲۰۰ هزار نفری که خانههای خود را ترک کردهاند به مدارس تحت نظارت سازمان ملل در غزه پناه ببرند. بعضیها از ترس گریختهاند؛ بعضیها هم خانههایشان در حملات هوایی ویران شده است.
بعضی از ساکنان غزه ترجیح میدهند در زیرزمینها پناه بگیرند، اما در صورت فروریختن ساختمان بالای سرشان، خطر محبوس شدن در زیرزمینها وجود دارد. دوشنبه شب تنها در یک زیرزمین حدود ۳۰ خانواده محبوس شدند.
محمد مغربی از ساکنان رمال گفت: «در جنگهای پیشین، این بخش از شهر پناهگاه امنی برای ساکنان مناطق هم مرز [با اسرائیل] بود.»
حملات دوشنبه شب اسرائیل نشان داد که دیگر هیچ جایی در غزه امن نیست.