برگزاری مراسم‌های سوگواری روز جمعه حاکی از آن است که معترضان از آیین‌های اسلامی سوگواری فاصله گرفته‌اند و به‌منظور نشان دادن سوگشان بدعت‌هایی نو گذاشته‌اند
اعتراضات مردمی علیه نظام جمهوری اسلامی در روز جمعه، ۲۷ آبان ۱۴۰۱، نیز در شهرهای مختلف ایران، خاصه شهرهای کردنشین، ادامه داشت. با این‌وجود عمده تجمع‌های اعتراضی روز جمعه نه در خیابان‌ها بلکه بر سر آرامگاه جانباختگان وقایع دو ماه گذشته و همچنین کشته‌شدگان سرکوب‌های دولتی سالهای اخیر، به‌ویژه جانباختگان وقایع خونین آبان ۱۳۹۸، برگزار شد.
از این‌رو گروهی از سوگواران، روز جمعه بر مزار نوید افکاری، کشتی‌گیر ایرانی که قوه قضاییه جمهوری اسلامی پس از یک فرایند ناروشن و ناعادلانه قضایی در شهریور ۱۳۹۹ حکم اعدام او را اجرا کرد، حاضر شدند. بر اساس ویدئوهای منتشر شده از این مراسم، مردم دادخواه بر سر مزار نوید افکاری شعارهایی ضد حکومتی، از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، سر دادند و گروهی از آنها با به آتش کشیدن یک روسری سیاه رنگ همدلی و همراهی خود را با جنبش «زن، زندگی، آزادی» نشان دادند.
سعید افکاری، یکی از برادران نوید افکاری، با بازنشر ویدئوی مربوط به روسری‌سوزان بر سر مزار برادرش از مردمی که یاد این ورزشکار ایرانی را گرامی داشتند تقدیر کرد. او در این توییت نوشت نیروهای امنیتی به نوید افکاری پیشنهاد داده بودند تا با حضور در رسانه‌های حکومتی علیه حمایت‌های افکار عمومی از خود سخن بگوید تا آنها نیز در ازای این کار حکم اعدام او را لغو کنند؛ پیشنهادی که، به‌گفته سعید افکاری، با مخالفت نوید مواجه شده بود.
- اسپانسر -
سعید افکاری در بخشی از این توییت چنین نوشت:«مطمئنم امروز حتی خود قاتل‌ها هم با دیدن عظمت این مردم میفهمن چرا آدم حاضره جونشو بده ولی به این مردم پشت نکنه.»
در ادامه گرامیداشت یاد جانباختگان سرکوب‌های دولتی در شهرهای مختلف ایران، شمار زیادی از مردم ساکن شهر ایذه در مراسم خاکسپاری آرتین رحمانی حاضر شدند و در مراسم وداع خانواده این نوجوان ۱۴ ساله، که در جریان سرکوب خونین مردم ایذه در روز ۲۵ آبان به‌ضرب گلوله ماموران وابسته به جمهوری اسلامی جان باخت، شرکت کردند.
در یکی از ویدئوهای تاثیرگذار مخابره شده از مراسم خاکسپاری آرتین رحمانی، تصویری از مادر او دیده می‌شود که حجاب از سر برداشته است و بر سر مزار فرزندش می‌رقصد. در این تصویر زنانی دیگر نیز دیده می‌شوند که کشف حجاب کرده‌اند و این مادر دادخواه را همراهی می‌کنند.
در بیش از دو ماهی که از عمر جنبش «زن، زندگی، آزادی» می‌گذرد، تعداد قابل توجهی از مادرانی که در جریان سرکوب‌های دولتی فرزندان خود را از دست داده‌اند، برخلاف عرف رایج در ایران، به‌نشان سوگواری می‌رقصند یا «شهادت» فرزندشان را تبریک می‌گویند؛ اقدامی که به‌نظر می‌رسد، مثل مراسم «گیسوبُران»، دارد به یکی از بدعت‌های این جنبش مدنی تبدیل می‌شود.
پیش از این مادر سمکو مولودی، که روزِ سوم آبان ۱۴۰۱ و به ضرب گلوله نیروهای سرکوبِ شهر مهاباد به‌قتل رسید، با در دست گرفتن پارچه‌ای سرخ رنگ بر سر مزار فرزند جانباخته‌اش رقصید. پس از آن رقص مادر پارسا رضا دوست، نوجوان ۱۷ سالهای که مهرماه سال جاری به‌دست نیروهای سرکوبِ شهر هشتگرد به‌قتل رسید، در مراسم چهلم فرزندش آهنگی شاد پخش کرد و با لباس سیاه بر تن در سوگ فرزندش رقصید.
Iranian Television of Canada
نسرین شاکرمی، مادر نیکا شاکرمی، نیز جزو مادران دادخواهی است که در مراسم خاکسپاری فرزندش به روش رایج در فرهنگ ایرانی – اسلامی سوگواری نکرد و با در دست گرفتن تصویری از فرزندش «شهادت» او را تبریک گفت.
در ادامه گرامیداشت یاد جانباختگان جنبشِ «زن، زندگی، آزادی» مردم ساکن قزوین نیز خانواده سپهر اسماعیلی، از کشته‌شدگان تظاهرات روز ۲۴ آبان را در مراسم سومین روز از دست دادن فرزندشان همراهی کردند.
در یکی از ویدئوهای منتشر شده از سوی حساب توییتری «۱۵۰۰ تصویر»، جمعیت حاضر در این مراسم یکصدا شعار «آزادی، آزادی، آزادی» سر می‌دهند و در ویدئویی دیگر این شعار را تکرار می‌کنند:«این گل پرپر شده، هدیه به میهن شده».
با توجه به مجموعه ویدئوهای منتشر شده از این مراسم، می‌توان به نکته‌ای دیگر نیز اشاره کرد: در مراسم سومین روز درگذشت سپهر اسماعیلی، برخلاف عرف سوگواری‌ها در ایران، خانواده او با آهنگی از مرتضی جعفرزاده سوگواری می‌کنند در عین‌حال که زنی افراد حاضر در مراسم را دعوت می‌کند تا به افتخار سپهر اسماعیلی دست بزنند.
در همین راستا برخی منابع خبری در رسانه‌های اجتماعی از تیراندازی نیروهای سرکوب به مردم سوگواری خبر دادند که در مراسم سومین روز درگذشت سپهر اسماعیلی شرکت کرده بودند. در یکی از این ویدئوها کودکی دیده می‌شود که به‌علت اصابت ساچمه از ناحیه سر زخمی شده است.
فاصله گرفتن سوگواران از آیین‌های مرسوم عزاداری را می‌توان در مراسم خاکسپاری کیان پیرفلک، کودک ۱۰ سالهای که به‌گفته مادرش ماموران لباس شخصی وابسته به جمهوری اسلامی در روز ۲۵ آبان در شهر ایذه جانش را گرفتند، نیز مشاهده کرد. بر اساس یکی از ویدئوهای منتشر شده از این مراسم، جمعیت سوگوار یکصدا چنین می‌گوید:«بختیاری رسمِ نماز ندارد».
در عین‌حال گروهی از مردم معترض صحنه، از شهرهای استان کرمانشاه، در روز جمعه بر مزار سیدخلیل عالی‌نژاد، خواننده یارسانی که سال ۱۳۸۰ به‌صورتی مشکوک در شهر یوتبریِ سوئد به‌قتل رسید، حاضر شدند و این شعار را سر دادند:«قسم به خون یاران، ایستاده‌ایم تا پایان.»
جدای از برگزاری تجمع‌های اعتراضی بر مزار جانباختگان، روز جمعه برخی شهرهای ایران نیز همچنان صحنه تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم و به‌تبع آن حمله نیروهای سرکوب به معترضان بود؛ اعتراضاتی که، بر پایه اطلاعات موجود در رسانه‌های اجتماعی، شهرهای کردنشین ایران همچنان بیشترین مشارکت را در آن داشته‌اند.
شهر پاوه، واقع در استان کرمانشاه، یکی از شهرهای کردنشین ایران بود که مردمش روز جمعه به خیابان آمدند و شعارهایی علیه نظام جمهوری اسلامی سر دادند. در یکی از ویدئوهای مربوط به تظاهرات روز جمعه در این شهر گروهی از ساکنان شهر پاوه دیده می‌شوند که در یکی از محله‌های این شهر آتش روشن کرده‌اند و شعار «زن، زندگی، آزادی» سر می‌دهند.
در ویدئویی دیگر، که به‌وقایع شامگاه جمعه در شهر ایلام مربوط می‌شود، گروهی از معترضان دیده می‌شوند که در تعقیب و گریز با نیروهای سرکوب وابسته به جمهوری اسلامی به‌سر می‌برند و صداهایی شبیه به شلیک گلوله یا گازاشک‌آور به گوش می‌رسد.
شهرهای کردنشین ایران در چهار روز گذشته، سرکوب شدیدی را تاب آورده‌اند. بر اساس گزارش‌هایی که تا این لحظه تهیه شده است، طی سه روز گذشته دستکم ۱۰ تن در شهرهای کردنشین ایران کشته شده‌اند.
تنها برای ذکر یک نمونه می‌توان به اظهارات روز پنجشنبه سخنگوی شبکه حقوق بشر کردستان اشاره کرد. او در گفتگویی تلویزیونی اعلام کرد «هزاران نفر از مردم سنندج» به‌نیت برگزاری مراسم چهلمین روز جانباختگان وقایع اخیر در شهرهای کردنشین ایران به آرامستان سنندج، موسوم به «بهشت محمدیه»، آمدند و «شعارهای ضد حکومتی سر دادند.»
سخنگوی شبکه حقوق بشر کردستان در ادامه این بخش از سخنانش به تلویزیون ایران‌اینترنشنال گفت جمعیت مورد نظر پس از پایان مراسم چهلم جانباختگان در آرامستان «بهشت محمدیه» در نقاط مختلف شهر سنندج «پراکنده شدند» و هسته تجمع‌های اعتراضی در این شهر را شکل دادند. با این‌وجود به‌گفته سخنگوی شبکه حقوق بشر کردستان سرکوب خشونت‌آمیز مردم معترض در سنندج جان باختن دو تن از معترضان، با نام‌های آرام حبیبی و شاهو بهمنی را در پی داشت.
