به دنبال کارزار کمسابقه کاربران شبکههای اجتماعی در سراسر جهان برای توقف حکم اعدام سه نفر از معترضان آبان ماه، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هم در دو توییت به زبان فارسی و انگلیسی با هشتگ #اعدام_نکنید از این کمپین حمایت کرده است.
آقای ترامپ نوشته است “اعدام این سه نفر پیامی اسفناک به دنیا می فرستد و نباید انجام شود.”
قوه قضاییه ایران میگوید حکم اعدام این سه نفر به نامهای امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی تأیید شده و برای اجرا به دایره احکام سپرده شده است هر چند سخنگوی قوه قضاییه گفته است که این حکم ممکن است با دخالت رئیس این قوه بازنگری و متوقف شود.
در شبانهروز گذشته، کاربران فارسی زبان و حتی غیرفارسی زبان شبکههای اجتماعی در توییتر و اینستاگرام بیش از ۴ میلیون بار از هشتگ “اعدام نکنید” استفاده کردند تا خطاب به حکومت ایران به حکم اعدام این سه جوان اعتراض کنند.
این هشتگ برای چند ساعت ترند اول جهان بود. سرعت و تعداد توییتها آنقدر زیاد بود که درخواست نهادهایی مانند سازمان عفو بینالملل از ایران برای توقف حکم اعدام در مقابل درخواستهای مردمی کمتر از روال سابق به چشم آمد.
قوه قضاییه ایران اعلام کرده که در صورت درخواست وکیل ممکن است “نتیجه پرونده” تغییر کند.
همزمان وکلای پرونده هم میگویند امروز اجازه دسترسی آنها به پرونده داده شده و امیدوار هستند بتوانند حکم اعدام را نقض کنند.
عصر امروز چهارشنبه ۲۵ تیرماه، چند دقیقه بعد از آنکه خبرگزاری فارس از توقف اجرای حکم اعدام خبر داد و کاربران شبکههای اجتماعی این خبر را به عنوان موفقیت کمپین خود تلقی کردند، خبرگزاری قوه قضاییه ایران آن را تکذیب کرد اما گفت که امکان اجرای ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی وجود دارد.
ماده ۴۷۷ چه میگوید؟
دیروز هم سخنگوی قوه قضائیه ایران از امکان اعمال این قانون خبر داده و گفته بود اگر وکلا درخواست کنند “ممکن است” اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری “نتیجه پرونده را توأم با تغییر کند”.
بر اساس ماده ۴۷۷ که سخنگوی قوه قضاییه گفته، در موارد استثنائی اگر رئیس قوه قضائیه رای قطعی صادر شده از هر یک از مراجع قضایی را خلاف شرق تشخیص بدهد، میتواند پرونده را به دیوان عالی کشور بفرستد تا در شعبهای که خود رییس قوه قضاییه تشخیص میدهد، دوباره به پرونده رسیدگی شود.
وکلا چه میگویند؟
از سه وکیل پرونده، دو نفر امروز در تحولی تازه خبر دادهاند که اجازه یافتهاند پرونده را ببینند.
بابک پاکنیا، یکی از وکلای متهمان بعد از خواندن “بخشهایی” از پرونده در اینستاگرامش خبر داده که در پرونده “ایرادهای فاحش بسیار” پیدا کرده که بر اساس آنها مطمئن است اگر پرونده به یک قاضی مستقل سپرده شود، “قطعا حکم نقض خواهد شد.”
به گفته آقای پاکنیا، “متهمان برخلاف ادعاها هیچ سلاحی نداشتهاند”. او تایید کرده که موکلانش در حوادث آبان ماه حضور داشتهاند اما جز اعتراف سندی علیه آنها وجود ندارد. آقای پاکنیا گفته باید دوربینهای مداربسته بررسی شود و میان جرم و مجازات تناسب وجود داشته باشد.
همچنین به گفته این وکیل، در مرحله تحقیقات مقدماتی “برخلاف مقررات” اصلا وکیلی حضور نداشته و “همین یک تخلف کافی است که حکم نقض شود.”
آقای پاکنیا با حمایت از همکاران دیگرش از قوه قضاییه انتقاد کرده که به هیچ کدام از سه وکیل امکان دسترسی به پرونده تا امروز داده نشده بوده است.
مصطفی نیلی، وکیل دیگر هم در توییترش خبر داده که امروز توانسته با وقت قبلی به دادسرای ناحیه ۳۳ برود و پرونده را مطالعه کند.
او همچنین گفته که تشریفات قانونی برای اجرای حکم اعدام انجام نشده در نتیجه فرصت برای اعاده دادرسی وجود دارد.
آنچه در طوفان توییتری #اعدام_نکنید مشهود بود، حضور گسترده کاربران با گرایشهای سیاسی متفاوت بود تا جایی که حتی شماری از حامیان و طرفداران حکومت ایران هم خواستار توقف حکم اعدام این سه نفر شدند.
نکتهای که بسیاری از ناظران و فعالان عرصه شبکههای اجتماعی از آن به عنوان “اتحاد منحصربهفرد و استثنایی” یا “بزرگترین راهپیمایی مجازی ایرانیان” یاد کردهاند.
تحولات امروز و تاکید قوه قضاییه بر امکان بررسی مجدد پرونده به دستور ابراهیم رئیسی را کاربران توییتر به پای تلاش خود نوشتهاند.
حکم اعدام این سه نفر را قاضی ابوالقاسم صلواتی در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران صادر کرده است که از معتمدترین افراد حکومت جمهوری اسلامی ایران و نهادهای امنیتی صاحب نفوذ است.
در مقابل میلیونها توییت برای درخواست لغو حکم اعدام، بسیاری از کاربران نزدیک به حکومت هم از قوه قضاییه خواستهاند که “کوتاه نیاید” و در مقابل فشارها بایستد. تصمیمگیر در میان این کشاکش ظاهرا رئیس قوه قضاییه است؛ و بالاتر از او ملاحظات سیاسی که بر پروندههای قضایی سایه انداخته است.
صدای آمریکا