کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا با تصویب لایحه استیضاح دونالد ترامپ این لایحه را برای رایگیری به صحن علنی این مجلس فرستاد. بنابر قوانین کنگره، رایگیری در کمیته قضایی نخستین گام قانونی برای به رای گذاشتن لایحه استیضاح در صحن علنی مجلس نمایندگان است که انتظار میرود هفته آینده روی دهد.
قرار بود این رایگیری عصر روز (پنجشنبه) برگزار شود اما با بحث و اختلافنظر میان اعضای دموکرات و جمهوریخواه کمیته قضایی که از صبح پنجشنبه آغاز شده بود به حدود نیمه شب کشید و نمایندگان موافق و مخالف ۱۴ ساعت با هم بحث کردند.
اگرچه تصویب این لایحه در کمیته قضایی مجلس نمایندگان که تحت کنترل دموکراتهاست تقریبا قطعی بود اما با مکتوب شدن این رایگیری فرآیند قانونی استیضاح آقای ترامپ رسمیت یافت.
بدین ترتیب، دونالد جی. ترامپ، چهارمین رئیس جمهوری تاریخ آمریکا لقب میگیرد که از سوی کنگره رسما برای استیضاح او اقدام شده است.
دموکراتها که اکثریت مجلس نمایندگان را در دست دارند در لایحه استیضاح آقای ترامپ را به “سوء استفاده از قدرت” و “مانع تراشی بر سر تحقیقات کنگره” متهم کردهاند و معتقدند که آقای ترامپ به همین دو دلیل دیگر کفایت لازم برای نشستن بر صندلی ریاست جمهوری را ندارد.
این در حالی است که جمهوریخواهان و در راس آنها آقای ترامپ هر دو اتهام را رد میکنند و با انتقاد از روند تحقیقات استیضاح، دموکراتها را به تلاش برای “کودتا” و “ابطال نتایج انتخابات سال ۲۰۱۶” متهم میکنند.آقای ترامپ lروز، جمعه ۱۳ دسامبر، در واکنشی دوباره به استیضاح خود آن را “فریبکارانه و قلابی” خواند و روند شکلگیری آنرا محکوم کرد.
کمیته قضایی مجلس نمایندگان که جرالد ندلر، دموکرات، ریاست آن را بر عهده دارد روز جمعه پس از تنها ۱۰ دقیقه شنیدن اظهارات اعضاء به رای نشست و دو لایحه استیضاح را که یکی به اتهام “سوء استفاده از قدرت” و دیگری به “مانعتراشی بر سر تحقیقات کنگره” مربوط بود با ۲۳ رای موافق در برابر ۱۷ رای مخالف تصویب کرد.
جمهوریخواهان جرالد ندلر، رئیس این کمیته را مورد انتقاد قرار دادند که چرا بنا بر دستور جلسه کمیته همان دیشب، پنجشنبه، رای گیری را برگزاری نکرده و گفتند آقای ندلر به عمد رای گیری را به روز جمعه منتقل کرده تا از پوشش تلویزیونی بهتری بهره ببرد.
اما دموکراتها هم میگویند در جریان جلسه دیروز، پنجشنبه، جمهوریخواهان با طرح درخواست افزدون تبصره و متممهای متعدد باعث شدند جلسه ۱۴ ساعت طول بکشد و عملا به نیمه شب برسد.
در لایحه مربوط به “سوء استفاده از قدرت” آقای ترامپ متهم شده است که با سوء استفاده از قدرت خود به عنوان رئیسجمهور آمریکا تلاش کرده از یک کشور خارجی برای پیشبرد منافع سیاسی خود سود ببرد.
مبنای شکلگیری این لایحه به درخواست آقای ترامپ از دولت اوکراین برای اعلام علنی تحقیق درباره فساد اقتصادی هانتر بایدن، پسر جو بایدن، رقیب انتخاباتی آقای ترامپ باز میگردد.
دموکراتها معتقدند آقای ترامپ با معطل نگه داشتن کمک ۴۰۰ میلیون دلاری کنگره به اوکراین، تلاش کرده این کشور را وادار به انجام تحقیقاتی کند که انتشار اخبار مربوط به آن به شهرت و محبوبیت جو بایدن، از نامزدهای پیشتاز دموکراتها لطمه بزند.
لایحه دیگر استیضاح به موضوع “مانع تراشی بر سر تحقیقات کنگره” تعلق دارد و طی آن آقای ترامپ متهم شده که با ممنوع المصاحبه کردن مقامها و کارمندان کاخسفید عملا جلوی تحقیقات کنگره به عنوان شاخه مستقل قدرت که وظیفه قانونی برای تحقیق درباره فساد دولت را دارد، مختل کرده است.
آخرین واکنش کاخسفید چه بوده؟
روز جمعه آقای ترامپ که در کاخسفید میزبان رئیسجمهوری پاراگوئه بود به خبرنگاران گفت از نظر او روند شکلگیری تحقیقات استیضاح “دسیسه چینی” از سوی دموکراتهاست و “قلابی و فریبکارانه” است.
او گفت که اقدامات دموکراتها فلسفه شأن نزول استیضاح را “بیاهمیت” جلوه میدهد و این که دموکراتها “با این کارها حماقت خودشان را نشان میدهند”.
او افزود: “این موضوع تاسف باری برای کشور است اما ظاهرا برای من به لحاظ سیاسی خیلی هم خوب است.”
حالا چه خواهد شد؟
انتظار میرود با تصویب لایحه استیضاح در کمیته قضایی، هفته آینده مجلس نمایندگان در صحن علنی این لایحه را به رای بگذارد.
نانسی پلوسی، رئیس دموکرات مجلس نمایندگان روز گذشته گفت اعضای حزبش را برای رای دادن به لایحه استیضاح تحت فشار قرار نخواهد داد و اجازه خواهد داد که آنها شخصا در این رابطه تصمیم بگیرند.
چندین نفر از نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان که همین زمستان سال گذشته وارد کنگره شدند از ایالات و مناطقی هستند که جمهوری خواهان سابقه اکثریت در آنجا را دارند و اکنون دموکراتها بیم آن دارند که با توجه به انشقاق جامعه آمریکا بر سر مساله استیضاح آقای ترامپ، ممکن است نمایندگان این مناطق در انتخابات میان دورهای آتی که همزمان با انتخابات ریاستجمهوری در اوایل نوامبر سال آینده برگزار خواهد شد، کرسی خود را از دست بدهند.
در مجلس سنا چه اتفاقی خواهد افتاد؟
انتظار میرود که مجلس نمایندگان که اکثریت آن با دموکراتهاست هفته آینده لایحه استیضاح آقای ترامپ را تصویب کند و آن را تقدیم مجلس سنا کند.
آن طور که گزارش شده مجلس سنا که اکثریت آن را جمهوریخواهان در دست دارند خود را آماده میکند که در ماه ژانویه و بازگشت از تعطیلات کریسمی و سال جدید میلادی، جلسات استیضاح را برگزار کند.
آن طور که از اظهارات میچ مککانل، رئیس این مجلس و دیگر سناتورهای جمهوریخواه بر میآید آنها با برگزاری اجمالی و سریع این جلسات بیشتر موافقند.
روز پنجشنبه، سناتور میچ مککانل، رهبر کهنهکار جمهوریخواهان سنا در گفتگو با شبکه فاکسنیوز گفت که شانس برکناری آقای ترامپ در پایان جلسات استیضاح “صفر” است.
او همچنین تاکید کرد که در جریان جلسات استیضاح با وکلای کاخسفید همکاری نزدیکی خواهد داشت.
“هر آنچه که در خلال این جریان انجام خواهم داد را با هماهنگی کمیته حقوقی کاخسفید خواهد بود و میان موضع ما و موضع رئیسجمهوری در قبال چگونگی پیش بردن جلسات استیضاح تفاوتی وجود نخواهد داشت.”
این در حالی است که آقای ترامپ گفته تمایل دارد که شاهدانی چون جو بایدن و هانتر، پسر او را به جلسات استیضاح در سنا احضار کند. آقای ترامپ میگوید هانتر بایدن که پیشتر با دستمزدی بالا به عضویت هیات مدیره بزرگترین شرکت نفت و گاز اوکراین درآمده بود تنها به اعتبار نام پدرش که در آن زمان معاون باراک اوباما بود به این سمت دست یافته و از این نظر آقای بایدن و پسرش متهم به فساد مالی هستند.
اتهامی که آقای بایدن ضمن رد کردن آن میگوید چند سال پیش تحقیق و تفحص اولیه از سوی دولت اوکراین هیج مبنای قانونی برای طرح اتهام فساد علیه او و شرکت نفت و گار بوریسما اوکراین پیدا نکرد و آقای ترامپ تنها قصد دارد با “افزودن اطلاعات نادرست و عوض کردن داستان” از این ماجرا برای تخریب رقیب سیاسی خود استفاده کند.