موج تازه مسمومیت ناشی از مصرف الکل «متانول» در چهار استان هرمزگان٬ خراسان شمالی٬ کهگیلویه و بویراحمد و البرز در کمتر از یک هفته ۴۲ نفر را به کام مرگ فرستاد و بیش از ۴۰۰ نفر را در بیمارستان بستری کرد.
از اول تا ششم مهرماه سال جاری ۱۶ نفر در هرمزگان٬ دو نفر در خراسان شمالی٬ دو نفر در کهگیلویه و بویراحمد و سه نفر در البرز بر اثر مصرف نوشیدنی الکلی مسموم یا غیراستاندارد جان داده‌اند.
تعداد قابل توجهی هم از ناحیه چشم و کلیه آسیب‌های جدی دیدند که همچنان برای مداوا در بیمارستان بستری هستند.
علت عمده این مرگ و میر‌ها و آسیب‌های جبران‌ناپذیر جسمی مصرف مشروب دست‌ساز در کارگاه‌های خانگی است که به واسطه وجود ناخالصی‌هایی از متانول یا همان الکل چوب٬ منجر به ایجاد مسمومیت می‌شود.
- اسپانسر -
برخی از سازندگان در این نوشیدنی‌ها داروهایی مانند ترامادول، دیازپام و متادون نیز اضافه می‌کنند که مصرف همزمان الکل با این داروها٬ احتمال مرگ را بالا می‌برد.
غلظت الکل اتانول (الکل طبی) در خون هرچه بیشتر باشد مسمومیت با آن هم بیشتر است و در صورتی که همراه با الکل چوب (متانول) باشد منجر به کوری و در غلظت بالاتر منجر به مرگ خواهد شد٬ اتفاقی که دامن تعدادی از قربانیان اخیر را نیز گرفته است.
در ایران براساس آماری رسمی سالانه نزدیک به ۵۵۰۰ نفر٬ به دلیل ابتلا به انواع مسمومیت جان خود را از دست می‌دهند.
۵۴ درصد این مرگ و میر‌ها ناشی از «سوء‌مصرف مواد مخدر و محرک»٬ ۳۴ درصد ناشی از مسمومیت «مواد مخدر» و ۲۰ درصد هم ناشی از مصرف «قرص برنج، سموم دفع آفات نباتی، الکل، جونده‌کش‌ها و سیانور» است.
به گفته روزبه کردونی٬ مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی سالانه حدود ۶۰ میلیون لیتر مشروبات الکلی مصرف می‌شود که بخشی از آن در خانه‌ها و در شرایط غیر استاندارد تهیه و در بازار زیر‌زمینی به فروش می‌رسد.
Iranian Television of Canada
پیشتر رسانه‌های ایران به نقل از علی‌اکبر سیاری٬ معاون بهداشت وزارت بهداشت٬ درمان و آموزش پزشکی از مصرف سالانه ۴۲۰ میلیون لیتر الکل در کشور خبر داده بودند.
در مهرماه سال ۹۳ هم حسن تامینی لیچائی٬ نماینده مجلس به نقل از مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت میزان مصرف سالانه نوشیدنی‌های الکلی در ایران را ۲۰۰ میلیون لیتر اعلام کرده بود.
این الکل‌های غیراستاندارد منشاء و منبع بسیاری از مسمومیت‌ها و مرگ و میر‌ها در ایران است، به طوری که در سال ۱۳۸۹ منجر به مرگ ۱۴۵ نفر شد.
در سال ۱۳۹۰ بیش از ۹۲ نفر٬ سال ۱۳۹۱ بیش از ۱۳۵ نفر٬ سال ۱۳۹۲ هم ۱۳۵ نفر و سال ۱۳۹۳ بیش از ۸۰ نفر بر اثر مسمومیت‌های ناشی از مصرف نوشیدنی غیراستاندارد در شهرهای مختلف ایران جان باختند.
۱۱ مردادماه سال ۱۳۹۶ نیز پنج نفر در شهرهای شیراز، فسا و طبس به دلیل نوشیدن الکل حاوی متانول جان باخته و یک نفر دیگر نیز بینایی خود را از دست داد.
دوم مرداد نیز گزارش شده بود که مصرف «مشروب الکلی دست‌ساز» در شهرستان سیرجان در استان کرمان، به مرگ دست‌کم پنج تن منجر شده و ۱۱۴ تن را نیز راهی بیمارستان کرد.
اول مردادماه همان سال نیز گزارش شد سه نفر در استان فارس بر اثر مصرف الکل غیراستاندارد جان خود را از دست داده‌اند.
بخش قابل توجهی از این آسیب‌ها به این خاطر است که خرید و فروش و مصرف نوشیدنی‌های الکلی در قوانین جمهوری اسلامی جرم تلقی می‌شود و مجازات مصرف آن ۸۰ ضربه شلاق است که در صورت دو بار تکرار، می‌تواند به اعدام نیز منجر شود.
با وجود این محدودیت‌ها٬ تازه‌ترین نتایج پیمایش ملی شیوع‌شناسی اعتیاد در ایران از رشد مصرف نوشیدنی‌های الکلی و مصرف «همزمان چند ماده» حکایت دارد.
بر اساس نتایج این پیمایش که سال ۱۳۹۵ آمار و اعداد آن اعلام شد، الکل پس از سیگار پر‌مصرف‌ترین ماده در ایران است.
بنا به آمارهای رسمی در ایران حدود ۱۳۰ هزار معتاد به الکل (یک میلیون مصرفکننده)، ۱.۵ تا سه میلیون معتاد به مواد مخدر (۷ تا ۱۰ میلیون مصرفکننده)، و ۸.۵ تا ۱۰ میلیون معتاد به سیگار (۲۰ میلیون مصرفکننده) هست.
مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی در بازار غير رسمی و از سه طریق «مشروبات دست‌ساز»، «الکل سفيد يا طبی» و «مشروبات الکلی وارداتی» که به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود، مشروب خود را تامين می‌کنند.
از ميزان توليد مشروب دست‌ساز آمار دقیقی دست‌کم تاکنون منتشر نشده، اما وزارت صنايع در آبان‌ماه ۸۶ اعلام کرد که ۲۰ شرکت توليدکننده الکل اتيليک که در ميان مردم به الکل طبی شهرت دارد سالانه دست‌کم ۱۶ ميليون و ۲۰۰ هزار ليتر از اين نوع الکل توليد می‌کنند.
وزارت بهداشت نيز چند سال قبل طی بخشنامه‌ای اين کارخانه‌ها را به افزودن ماده ويژه‌ای موظف کرد که طعم الکل طبی را تلخ و آن را غیر قابل نوشيدن می‌کند٬ اما مجموعه این اقدام‌ها هم باعث نشده تا گرایش مصرف‌کنندگان به این مواد خطرناک کاهش چشمگیر داشته باشد.
