وزیر خارجه آمریکا شرایط این کشور برای مذاکره با جمهوری اسلامی جهت رفع اختلاف بین دو طرف را شرح داده است.
ساعاتی پس از سخنرانی دونالد ترامپ شامل پیشنهاد مذاکره “بدون شرط” با مقامات ایرانب، مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا شرایطی را برای چنین مذاکراتی تعیین کرد و در مصاحبه با شبکه تلویزیونی آمریکایی سیانبی گفت که “ما این موضوع را پیشتر مطرح کردهایم که رئیس جمهوری مایل به ملاقات با دیگران برای حل مشکلات است” اما افزود که برای موفقیت در چنین مذاکراتی، شرایطی هم وجود دارد.
آقای پومپئو در تشریح شروط چنین مذاکراتی گفت که “اگر ایرانیان تعهد خود برای تغییر اساسی در نحوه رفتار با مردم خود را نشان دهند، رفتار مخرب خود را کنار بگذارند، بتوانند قبول کنند که ارزش دارد که وارد یک توافق هستهای شوند که در عمل مانع از تکثیر سلاحهای هستهای خواهد، آنگاه رئیس جمهوری [آمریکا] گفته است که آماده است تا بنشیند و با آنها گفتگو داشته باشد.”
مشخص نیست که آیا منظور آقای پومپئو آمادگی دولت ایران برای مذاکره در مورد پذیرش این شرایط است یا اینکه معتقد است که باید این شرایط را قبل از مذاکره پذیرفته باشد. جمهوری اسلامی پیش از این اظهارات مقامات آمریکایی در حمایت از حقوق بشر و ‘خواستهای مردم ایران” را مداخله در امور داخلی این کشور توصیف و از آن انتقاد کرده است.
ساعاتی پیش از آن رئیس جمهوری آمریکا در یک نشست خبری مشترک با نخست وزیر ایتالیا، در پاسخ به سئوالی در مورد مذاکره با ایران گفت که حاضر است “بدون پیش شرط” با مقامات ایرانی گفتگو کند. وی گفت که مذاکره “برای کشور، برای آنها، برای ما و برای جهان خوب است، پیش شرطی نیست و اگر آنها بخواهند گفتگو کنند، من با آنها ملاقات میکنم.”
رئیس جمهوری آمریکا در عین حال گفت که “اطمینان ندارم که آنها هنوز آمادگی آن را داشته باشند اما معتقدم که عاقبت آنها مایل به ملاقات خواهند بود.” آقای ترامپ گفت که این پیشنهاد را “از روی ضعف یا از موضع قدرت نمیکنم بلکه فکر میکنم که کار درستی است.” اوایل سال جاری، پس از ماههای جدال لفظی بین مقامات آمریکا و کره شمالی و تهدید دو طرف به توسل به راه حل نظامی و حتی کاربرد اسلحه اتمی، رهبر کره شمالی پیشنهاد ملاقات و مذاکره با رئیس جمهوری آمریکا را مطرح کرد و این ملاقات در ماه ژوئن در سنگاپور برگزار شد.
آقای ترامپ اخیرا از این احتمال سخن گفته که روزی مقامات ایران نیز خواستار مذاکره با آمریکا خواهند شد.
در ماه مه و پس از خروج آمریکا از برجام، وزیر خارجه آمریکا دوازده شرط مشخص را برای مذاکره با ایران مطرح کرد و اخیرا نیز ضمن انتقاد از حکومت جمهوری اسلامی در زمینه سیاست داخلی و نحوه برخورد با مردم این کشور و متهم کردن برخی از مقامات جمهوری اسلامی به فساد مالی، گفت که حکومت ایران “بیشتر به مافیا شباهت داد تا یک دولت.” رئیس جمهوری آمریکا نیز در موارد متعدد، ضمن انتقاد شدید از سیاست داخلی و خارجی ایران، گفته است که دولت آمریکا از خواستههای مردم ایران حمایت میکند. او از دولت سابق آمریکا را متهم کرده است که به جای حمایت از مردم ایران در برابر فشار داخلی، مصالحه با حکومت را ترجیح داده است.
مقامات آمریکایی اظهارات رئیس جمهوری و وزیر خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران را به شدت محکوم کرده و دخالت در امور داخلی خود دانسته است.
روابط سیاسی ایران و آمریکا در پی ماجرای گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی در تهران قطع شد و از آن زمان، مقامات ارشد جمهوری اسلامی همواره هرگونه تماس رسمی و مذاکره با آمریکا را زیانبار و عادی سازی روابط با آن کشور را مردود اعلام کردهاند.
پس از مذاکرات منجر به دستیابی به برجام نیز که ایالات متحده عملا طرف اصلی گفتگو بود، رهبر جمهوری اسلامی هشدار داد که گفتگو با آمریکا منحصر به موضوع برنامه هستهای بوده و تاکید ورزید که در هیچ زمینه دیگری بین دو طرف مذاکرات صورت نخواهد گرفت.
پیش از آن، آیتالله خامنهای هشدار داده بود که در صورت مذاکره و حصول توافق با آمریکا در مورد مسایل هستهای، آن کشور خواستهای دیگری مانند کنار گذاشتن برنامه موشکی و رعایت حقوق بشر را پیش خواهد کشید.
رهبران و مقامات جمهوری اسلامی خصومت با آمریکا شعارهای ضد آمریکایی را یکی از دستاوردهای مهم ا نقلاب اسلامی توصیف کرده و بر تداوم آن اصرار داشتهاند.
هنوز مقامات جمهوری اسلامی به پیشنهاد رئیس جمهوری و شرایط وزیر خارجه آمریکا واکنش رسمی نشان ندادهاند اما پس سخنان آقای ترامپ، حمید ابوطالبی از مشاوران حسن روحانی رئیس جمهور ایران در توییتر نوشت: “احترام به حقوق ایران، کاهش خصومتها، بازگشت به توافق اتمی گامهایی است که راه پردست انداز به سوی گفتگو را هموار میکند.”