ساعتی پس از آن که وکیل توماج صالحی از صدور حکم اعدام برای این خواننده رپ معترض خبر داد، واکنش‌های تند و فراوانی به آن در داخل و خارج از ایران مخابره شده است.
شاهدان و خبرنگاران از داخل ایران در شبکه‌های اجتماعی از «اعتراضات مردمی» به این حکم نوشته‌اند و در واشنگتن، نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا خواستار آزادی فوری توماج صالحی و سامان یاسین شده است.
روز چهارشنبه – ۵ اردیبهشت – امیر رئیسیان، وکیل توماج صالحی، دادگاه انقلاب اصفهان، این خواننده معترض را به اتهام فساد فیالارض به اعدام محکوم کرده است.
به گفته آقای رئیسیان، شعبه یک دادگاه انقلاب اصفهان در اقدامی بی‌سابقه حکم دیوان عالی کشور درباره لغو حکم اعدام را ارشادی دانسته است.
- اسپانسر -
آقای رئیسیان گفته است حکم اعدام بابت اتهامات وارد شده در پرونده سال ۱۴۰۱ موکلش صادر شد.
او گفته: نکته عجیب اینجاست که دادگاه علاوه بر اعدام، توماج صالحی را به دو سال ممنوعیت از خروج از کشور و دو سال ممنوعیت فعالیت‌های هنری محکوم کرده است.
این وکیل دادگستری در گفتگو با روزنامه شرق خبرهای منتشر شده درباره عفو توماج صالحی را تکذیب کرد و گفت این دادگاه در حکم خود از کمیسیون عفو درخواست «یک درجه تخفیف» با توجه به «جوانی» متهم را دارد.
آقای رئیسیان گفته است: ««شعبه یک دادگاه انقلاب اصفهان، در اقدامی که در نوع خود بی‌سابقه است، حکم دیوان عالی کشور درباره پرونده سال ۱۴۰۱ توماج صالحی را اجرایی نکرد و با ‘ارشادی’ خواندن این حکم و تاکید بر استقلال دادگاه بدوی، توماج صالحی را به اتهام افساد فیالارض، به اشد مجازات یعنی اعدام محکوم کرد.»
آمریکا؛ توماج صالحی و سامان یاسین را فورا آزاد کنید
در واکنش به این خبر، دفتر نماینده ویژه آمریکا در امور ایران عصر چهارشنبه – ۲۴آوریل – در شبکه ایکس نوشت که ایالات متحده «حکم اعدام توماج صالحی و حکم ۵ سال زندان برای سامان یاسین، رپر کرد ایرانی را قویا محکوم می‌کند. ما خواستار آزادی فوری آنها هستیم. اینها آخرین شواهد از آزار بیرحمانه رژیم علیه شهروندان خودش است، نشانه نادیده گرفتن حقوق بشر و هراس (حکومت) از مطالبات مردن ایران برای تغییرات دموکراتیک».
Iranian Television of Canada
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در کنفرانس خبری روزانه خود با خبرنگاران گفت: «گزارش‌های نگران‌کننده را دیده‌ایم. در مورد فردی صحبت می کنیم که در بازداشت دچار شکنجه و رفتار خشونت‌آمیز شده است. این یک مثال دیگر از نقض وحشتناک و فراگیر حقوق بشر به وسیله رژیم ایران است. بار دیگر کاربرد مجازات اعدام به وسیله رژیم ایران به عنوان ابزار سرکوب حقوق‌بشر و آزادی‌های اساسی را محکوم می کنیم».
توماج صالحی، ۹ آذر ۱۴۰۲، کمتر از دوهفته پس از آزادی از زندان، در شهر بابل- مازندران – با «ضرب و شتم» مجددا بازداشت شد.
او یکی از برجسته‌ترین رپرهای معترض ایرانی است و اولین بار در شهریور ماه ۱۴۰۰ پس از خواندن آهنگ «سوراخ موش بخر» بازداشت شد.
در آبان ماه سال ۱۴۰۱ و همزمان با اعتراضات سراسری در ایران و پس از نزدیک به دو ماه زندگی زیرزمینی، او در خانه‌ای در روستای گردبیشه استان چهارمحال و بختیاری بازداشت شد.
بازداشت توماج صالحی با واکنش‌های زیادی رو به رو شد و درخواست آزادی این هنرمند ایرانی در سراسر جهان مطرح شد.
سامان یاسین، دیگر خواننده ایرانی است که چند روز پیش وکیل او از صدور حکم ۵ سال تبعید این رپر معترض به یکی از شهرهای استان کرمان خبر داد.
گزارش‌ها از «اعتراض مردم» در تهران به حکم اعدام توماج صالحی
همزمان شاهدان عینی و خبرنگاران در تهران از اعتراض شهروندان پایتخت به این خبر در اشکال مختلف خبر داده‌اند.
میلاد علوی، خبرنگار روزنامه شرق با انتشار پستی در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که پس از اعلام خبر صدور حکم اعدام برای توماج صالحی، «در محلات مختلف تهران و کرج، مردم، با شعارهایی، اعتراض خود را نشان دادند.»
نوشتن نام توماج روی برخی دیوارها و همچنین پخش ترانه‌های او که اغلب با مضامین اعتراضی هستند، در برخی از محلات تهران از دیگر شیوه‌های اعتراضی است که روز چهارشنبه گزارش شده است.
در ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشرشده یکی از ترانه‌های توماج صالحی در یک محله تهران شنیده می‌شود.
در همین حال از آلمان گزارش شده است که متعرضان برابر وزارت خارجه این کشور در شهر بن تجمعی اعتراضی برپا کرده‌اند.
عصر چهارشنبه گزارش‌های متعددی از برنامه‌‌ریزی مخالفان جمهوری اسلامی در سایر شهرهای جهان برای اعتراض به این حکم در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
در همین حال، این خبر امروز خیلی زود در شبکه‌های اجتماعی واکنش‌های فراوانی به دنبال داشت و هشتگ‌های توماج_صالحی و FreeToomaj بارها در این شبکه‌ها بازنشر شده است.
کیهان کلهر،موسیقی‌دان برجسته ایرانی، در واکنش به این خبر در حساب اینستاگرام خود نوشته: «توماج صالحی باید آزاد گردد، سکوت ما یعنی حمایت از ظلم و ظالم».
واکنش چهره‌های سرشناس مخالفان به حکم اعدام توماج صالحی
عصر چهارشنبه واکنش‌ها به خبر صدور حکم اعدام توماج صالحی به سرعت شبکه‌های اجتماعی را احاطه کرد و هزاران کاربر معترض و مخالف سرشناس جمهوری اسلامی ضمن اعتراض به این حکم خواستار واکنش فوری جامعه جهانی به آن شدند.
برخی از این واکنش‌ها را در زیر بخوانید:
- شیرین عبادی، حقوق‌دان و برنده صلح نوبل: شکی نیست که جمهوری اسلامی با صدور احکام سنگین به دنبال مرعوب ساختن انقلابیون ایرانی است. روشی که تاریخ مصرف آن گذشته و مرزهای ترس مدت‌هاست که توسط جوانان ایران پشت سر گذاشته شده است. حکم اعدام او که خط و نشان کشیدن برای تمام انسان‌های شریف و دغدعه‌مند است، بیش از هرچیزی به شعله‌ورتر ساختن آتش خشم مردم منجر خواهد شد.
- شاهزاده رضا پهلوی در شبکه ایکس از جامعه جهانی خواستار واکنش فوری شده و نوشته: جمهوری اسلامی، توماج صالحی، خواننده رپ مخالف خود را به اعدام محکوم کرده است. این رژیم از همان آغازش، با هنرمندان، به‌ویژه با هنرمندانی که از استعداد خود برای دفاع از آزادی ایران استفاده کرده‌اند، در ستیز بوده است. من از جامعه جهانی به‌ویژه از هنرمندان در سراسر جهان می‌خواهم که صدای توماج باشند و برای لغو فوری این حکم شرم‌آور و آزادی بدون محدودیت او از زندان تلاش کنند.
- حامد اسماعیلیون در توییتی نوشته: اعدام و کشتار و خشونت آخرین ابزار جمهوری اسلامی‌ست. حکومتی که به کشتن امید آمده است. حکومتی که می‌خواهد نتوانستن را به مردم القا کند غافل از این‌که خودش در رویارویی با خشم مردم قافیه را باخته است. حکومتی که از خشم مردم بسیار ترسیده است. توماج عزیز نمادی از مبارزه‌ی قهرمانانه‌ی مردم ایران است. او تنها نیست و حکومت اسلامی در مقابل او نیز تسلیم خواهد شد.
- مسیح علی‌نژاد در کنار انتشار ویدیویی از توماج صالحی نوشته: این همان بی‌رحمی جمهوری اسلامی است که بدون هیچ گذشتی تظاهرات‌کنندگان غیرمسلح معترض به قتل تراژیک مهسا امینی را سرکوب کرد و حالا نوبت توماج رسیده که سرنوشتی مشابه داشته باشد. بیایید پژواک و تداوم صدای توماج باشیم.
- نازنین بنیادی، هنرپیشه و فعال سیاسی در توییتی نوشته: توماج صالحی نماد فردای ایران است و جمهوری اسلامی این را می‌داند. به همین دلیل است که از او می‌ترسند. او با هنر خود و جایگاهی که دارد نمودی از وجدان ملت و انعکاس صدای میلیون‌ها ایرانی شده است. توماج را همین حالا آزاد کنید!
- لادن برومند، حقوق‌دان و فعال حقوق بشر: این تمسخر بی‌شرمانه دستگاه قضاوت است! حاکمان مذهبی تمامیت‌خواه ایران دستگاه قضا را به ماشین قتل حکومتی تبدیل کرده‌اند.
- مهدی یراحی، خواننده در شبکه اجتماعی ایکس: خبر حکم اعدام توماج_صالحی، از فرط بی‌بنیادی به کمدی سیاه می‌ماند. برادرم را بدون قید و شرط آزاد کنید که دود این آتش چشمانتان را خواهد سوزاند.
- حسین رونقی که خود از معترضان بازداشت شده در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ بود نوشته: انتشار خبر صدور حکمی چنین سنگین برای «توماج صالحی» نشان از فروریختن شاکله حکومت است. اگر قرار است توماج به دلایلی واهی و با این روند خلاف قوانین خود شما، مجازاتی چنین سنگین شود، پس اعدام شامل همه ما است. چرا که مانند او بسیاری نه سکوت می‌کنند، نه به قواعد ضدانسانی شما تن می‌دهند و نه به وضعیت موجود بی‌تفاوت می‌مانند.
جزییات «حکم اعدام» توماج صالحی چیست؟
امیر رئیسیان، وکیل توماج صالحی می‌گوید: ««شعبه یک دادگاه انقلاب اصفهان، در اقدامی که در نوع خود بی‌سابقه است، حکم دیوان عالی کشور درباره پرونده سال ۱۴۰۱ توماج صالحی را اجرایی نکرد و با ‘ارشادی’ خواندن این حکم و تاکید بر استقلال دادگاه بدوی، توماج صالحی را به اتهام افساد فیالارض، به اشد مجازات یعنی اعدام محکوم کرد.»
بر اساس اظهارات این وکیل دادگستری، دادگاه انقلاب اصفهان «با تاکید بر احراز گستردگی افساد» حکم اعدام را برای آقای صالحی صادر کرده است.
به گفته آقای رئیسیان پیشتر همین شعبه دادگاه انقلاب «گستردگی اتهام افساد فیالارض را احراز نکرده بود.»
دادگاه انقلاب «معاونت در بغی، اجتماع و تبانی، تبلیغ علیه نظام و دعوت به آشوب موضوع ماده ۵۱۲ قانون مجازات» را از مصادیق «افساد فیالارض» دانسته است.
بر اساس قانون مجازات اسلامی «بغی»- قیام مسلحانه و گروهی علیه نظام جمهوری اسلامی- از جمله اتهامات امنیتی با مجازات حدی مرگ است و «باغی» کسی است که علیه «اساس نظام جمهوری اسلامی» دست به مبارزه و اقدام مسلحانه بزند.
اواخر سال گذشته، دو اتهام جدید یعنی «معاونت در بغی» و «اجتماع و تبانی جهت ارتکاب جرایم علیه امنیت» به اتهامات توماج صالحی اضافه شد.
وکیل توماج صالحی گفته است: «دادگاه بدوی، برای مجازات اعدام، حکم تکمیلی هم در نظر گرفته و توماج صالحی را به ۲ سال ممنوعیت خروج از کشور، ۲ ممنوعیت از فعالیت‌های هنری و شرکت در کلاس‌های مدیریت رفتار و مهارت دانش دادگستری اصفهان محکوم کرده است. این دادگاه همچنین مجازات تعلیقی توماج صالحی را نیز قابل اجرا خوانده است.»
وکیل توماج صالحی گفته است که به این حکم اعتراض خواهد کرد.
او گفته است: « دادگاه بدوی، حکم دیوان عالی را در شرایطی ارشادی خوانده که دیوان عالی به عنوان مرجع تجدیدنظر، پرونده توماج صالحی را بررسی کرده و حکم به رفع نقص از سوی دادگاه بدوی داده.»
این حکم «تاکید کرده بود که باتوجه به درنظرگیری ۲ مجازات برای یک عمل، عناوین اتهامی توماج صالحی باید از ۶ مورد به ۳ مورد کاهش یابد. دیوان عالی همچنین تاکید کرده بود که پرونده توماج صالحی مشمول عفو اعلامی خواهد بود اما نه تنها این اتفاقات رخ نداده، بلکه اتهامات جدید به پرونده توماج صالحی اضافه شده و او به اشد مجازات محکوم شده است.»
مصطفی نیلی، دیگر وکیل توماج صالحی هم حکم اعدام موکلش را تائید کرده و در عین حال گفته است: «از نظر وکلا این رای دارای تعارضات حقوقی عیان است و در مهلت قانونی فرجام‌خواهی را انجام می‌دهیم.»
یه وان ری، نماینده پارلمان آلمان و کفیل سیاسی توماج صالحی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس سطح حکم صادره را «احمقانه و غیر‌انسانی» خوانده است.
او نوشته است: «این حکم هیچ مبنایی در حاکمیت قانون ندارد و بنابراین کاملا غیر‌قابل قبول است.»
