غلامرضا ابدالی، سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط زیست ایران امروز از تلف شدن کوشکی، یوزپلنگ آسیایی به علت «کهولت» خبر داد.
اقای ابدالی گفت که کوشکی در منطقه حفاظت شده توران و بر اثر کهولت تلف شد. این یوزپلنگ ایرانی در زمان مرگ ۱۶ ساله بود.
سازمان محیط زیست ایران گفته است که با دقت و وسواس زیادی از کوشکی مراقبت می‌شده. منتقدان اما می‌گویند این یوز آسیایی را بعد از انتقال به پارک ملی توران معاینه نکرده بودند.
کوشکی یوزپلنگ نر به همراه دلبر، یوز پلنگ ماده ایرانی، در سال ۱۳۹۳ به پارک پردیسان تهران، جایی که سازمان حفاظت محیط زیست واقع شده منتقل شد. نام کوشکی را از شکارچی که او را نجات داده بود گرفتند.
- اسپانسر -
مدیران سازمان محیط زیست در آن زمان علت انتقال این دو یوز را تکثیر در اسارت اعلام کردند؛ پروژه‌ای با هدف کمک به جلوگیری از انقراض یوزپلنگ ایرانی که در آن زمان با همکاری دامپزشکان در پارک پردیسان انجام شد ولی بعدها به سایتی در منطقه حفاظت‌شده توران منتقل شد.
دلبر و کوشکی حدود ۷ سال از عمر خود را در پردیسان گذراندند. در آن سال‌ها دامپزشکان بارها برای واداشتن این دو گونه ارزشمند به جفتگیری تلاش کردند.
در سال ۹۴ خبرهایی از جفتگیری کوشکی و دلبر در اسارت منتشر شد اما کمی بعد اعلام شد که دلبر به علت عفونت کلیوی سقط جنین کرده است. بنابراین تلاش‌ها برای زادآوری این دو یوز بی‌سرانجام ماند.
در نهایت حدود سه سال پیش و باوجود مخالفت‌های منتقدان، مسئولان سازمان محیط زیست تصمیم گرفتند این دو یوز ایرانی را دوباره به پارک توران برگردانند.
فعالان محیط زیست از همان سال‌های ابتدایی بعد از انقلاب برای نجات این گونه در ایران تلاش کردند. در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ خورشیدی، زمانی که تصور می‌شد یوز ایرانی برای همیشه از طبیعت کشور حذف شده، پیدا شدن تصویر یوز امیدی تازه در دل دوستداران طبیعت زنده کرد.
Iranian Television of Canada
در بین سال‌های ۷۹ تا ۸۰ خورشیدی پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با همکاری سازمان ملل متحد آغاز شد. از آن سال تاکنون کارشناسان بسیاری برای حفاظت از این گونه تلاش کرده‌اند. از جمله کارشناسان در موسسه حیات وحش میراث پارسیان، هومن جوکار و همکارانش هستند که در سال ۲۰۱۸ دستگیر و زندانی شدند. کاووس سید امامی، مدیرعامل مؤسسه حیات وحش میراث پارسیان هم در زندان در شرایط مشکوکی درگذشت.
در سال‌های اخیر هم با وجود ادعاها درباره حفاظت از این گونه ارزشمند، هر سال تعداد آماری که اعلام شده از سال قبل آن کمتر بوده است.
در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد یوزپلنگ‌های آسیایی در ایران در دست نیست اما مسئولان می‌گویند کمتر از ۱۳ یوزپلنگ آسیایی در کشور باقی مانده است؛ گونه ارزشمندی که به آن یوزپلنگ ایرانی هم می‌گویند.
در اعتراضات اخیر در ایران اشاره به انقراض یوزپلنگ ایرانی در ترانه «برای» از شروین حاجی پور حساسیت‌های عمومی به سرنوشت این گونه در ایران را افزایش داد.
