جهان در آستانه ورود به عصر اینترنت ماهواره ای

روه آمریکایی موسوم به “صورت فلکی ماهوارهای “وان ‌وب” One Web در حال کار بر روی پروژه ای است که با راه اندازی ده ها ماهواره در مدار زمین، اینترنت را در دسترس تمام مردم جهان قرار می دهد. دانشمندان از زمان راه اندازی اینترنت برای اولین بار در سال 1990 همواره آرزو داشتند این سهولت در دسترس کلیه مردم جهان در هر کجا که باشند قرار گیرد. اقدامی را که گروه وان ویب روی دست گرفته است، گامی در مسیر سفری است که هزاران کیلومتر درازا دارد. نخستین قدم در این مسیر رساندن اینترنت از طریق گوشی های موبایل، دستگاه های وای فای و خطوط کابل های اینترنت بود که در همه جا کشیده شده است. اما تا هنوز افراد زیادی در مناطق دور افتاده، روستا ها، بیابان ها و جزیره ها هستند که دسترسی به اینترنت ندارند. در این جاها امکانات و ابزار اتصال به اینترنت از قبیل خطوط کابل اینترنت و یا پوشش شبکه های تلفن همراه فراهم نیست. مشکل دیگر مسئله سرعت اینترنت است که کاربران زیادی را با چالش انتقال اطلاعات روبرو می سازد. نبود سرعت زیاد، اهمیت اینترنت را در پیشرفت جامعه کاهش می هد. اگر داده ها به سرعت انتقال پیدا نکنند؛ استفاده از آن ها در مواردی بسیاری از جمله: خدمات بهداشتی از راه دور، عملیات جراحی، آزمایش های شبیه سازی مجازی پیشرفته و به اشتراک گذاشتن داده های بزرگ امکان پذیر نخواهد بود. وجود چنین چالش های که مانع رسیدن اینترنت برای بسیاری از مردم جهان می شود باعث شده است تا دانشمندان دست به ابتکار های بزرگ در زمینه فناوری اطلاعات و توسعه ارتباطات بزنند تا این که اینترنت از طریق ماهواره در دسترس همگان قرار گیرد. به گفته دانشمندان: در دنیای امروز، اینترنت پرتوی از نور است که در میان ابزار و دستگاه های رایانه ای مردم پراکنده می شود تا زندگی بشر را به سوی شکوفایی و پیشرفت بیشتر سوق دهد. تلاش برای تحقق این رؤیای بزرگ زمانی آغاز شد که گروه اینترنتی وان ویب که مقر آن در آرلینگتون در ایالت ویرجینیا قرار دارد، با بودجه ای که تاکنون به آستانه 2 میلیارد دلار رسیده است از سوی کریگ ویلز تأسیس شد. سرمایه گذاران زیادی همچون: ایر بس، کوکاکولا، ویرجین گروپ، سافت بنک و شماری دیگری در این پروژه سرمایه گذاری کرده اند. گروه وان ویب تصمیم گرفته است در سال 2021 با استفاده از حدود 650 ماهواره، اینترنت را به پهنای باند در همه جا فراهم سازد. پیشرفت های اخیر در عرصه فناوری ماهواره و ساخت ماهواره های کوچک مانند: Mini Satellite مینی ستلایت و Cube Satellite و کیوب ستلایت که با استفاده از فناوری نانو (نانو تکنولوژی) صورت گرفته است، سرعت تکمیل ماهواره های ارتباطی گروه وان ویب را آسان تر ساخته است. ماهواره های مینی در مقایسه با ماهواره های سنتی بزرگ، بسیار کوچک و وزن آن ها کمتر از 150 کیلوگرم است، در حالی که وزن CuSat (کیوب ستلایت ها) به یک دهم وزن ماهواره های سنتی می رسد و با سانتی متر اندازه گیری می شود. رویای اینترنت ماهواره ای اخیرا در حال تحقق است. گروه وان ویب در همکاری با شریک اصلی خود (شرکت ایر بس) شش ماهواره ارتباطی از نوع مینی ستلایت را در مدار زمین قرار داده است. این ماهواره ها به تاریخ 28 فوریه گذشته توسط یک موشک سایوز روسی از پایگاه فضایی در جزیره گویانا (فرانسه) به فضا پرتاب گردید و پس از حدود یک ساعت و نیم، این موشک روسی ماهواره ها را در مدار های آن ها قرار داد. پس از پرتاب ماهواره ها به فضا، مراکزی در ویرجینیا و لندن (شریک های گروه وان ویب به ویژه (ویرجین گروپ) با ماهواره های پرتاب شده وارد تماس شدند. انتظار می رود که گروه وان ویب، در هر ماه یک موشک سایوز را که حامل 26 تا 32 ماهواره می باشد در مدار زمین قرار دهد. سپس زمین در احاطه یک شبکه بزرگ ماهواره ای قرار می گیرد که اینترنت را به صورت 24 ساعته برای تمامی مردم فراهم خواهد کرد. با افزایش نقش اقتصادی شرکت های خصوصی در فضا؛ توقع می رود که موفقیت گروه وان ویب در قرار دادن ماهواره ها در مدار زمین، منجر به ظهور یک رقابت گسترده فعالیت در این عرصه گردد. در حال حاضر، پرتاب همین شش ماهواره از سوی گروه وان ویب، چالش بزرگی برای شرکت ارتباطی هیوز Hughes به شمار می رود که ماهواره آن هم اکنون در حال فعالیت است. جالب این جا است که شرکت ارتباطی هیوز، خود نیز برای زیر ساخت های گروه وان ویب کمک و سرمایه گذاری می کند. البته شرکت های بزرگ دیگری مانند ” اسپس ایکس” (متعلق به سرمایه گذار بزرگ فناوری، ایلان ماسک)، شرکت “”LeoSat فرانسه و شرکت “Telesat” کانادا، در تلاش برای ساختن صد ها ماهواره کوچک و قرار دادن آن ها در مدار زمین هستند و این روند، رقابت را برای گروه وان ویب دشوار تر می کند. شرکت سامسونگ کره جنوبی نیز در صدد راه اندازی ماهواره های پیشرفته دیگری است که عرصه آزمون را بیشتر از پیش به چالش می کشد. افزایش میزان ماهواره ها، تقاضای خدمات پرتاب موشک ها را نیز بیشتر ساخته است و گروهی دیگری در تلاش برای ساخت موشک های کوچک تری نسبت به موشک های مورد استفاده گروه وان ویب هستند که هم حجم آن ها کوچک تر است و هم هزینه کمتری دارد. با توجه به پیشرفت های چشمگیر هند در ساخت موشک های کوچک، ارزان و کارا، احتمال می رود که این کشور پیشتاز عرصه ساخت موشک های کوچک در جهان باشد. عمده ترین چالش بعدی مسئله حاکمیت کشور ها است زیرا در صورت فراهم بودن اینترنت ماهواره ای؛ شرکت های ارائه کننده خدمات اینترنت به گونه مستقیم فعالیت خواهند کرد و دیگر نیازی به پذیرش حاکمیت و مقررات سیاسی و اجتماعی دولت ها را نخواهند داشت. آن زمان شرکت های ارائه کننده اینترنت می توانند به صورت مستقیم با تک تک از مشتریان خود در ارتباط باشند. اما این که دولت ها با این جهش تکنولوژی چگونه برخورد خواهند کرد، پرسشی است که پاسخ به آن احتمالا زیاد به تأخیر نخواهد افتاد.